30, ఏప్రిల్ 2020, గురువారం

అతివల ఆత్మ రక్షణాయుధం - వెలుతురు బాకు


నా కవిత్వానికి మంచి పరిచయం.. డా. రాధేయ గారి సమీక్ష.
కవితా సంపుటి వెలువడిన రెండేళ్ళ తర్వాత... ఈ సమీక్ష రావడం.. కవిత్వంపై కల్గిన అయిష్టాన్ని కొద్దిగా మటుమాయం చేసింది.

***********************

అతివల ఆత్మ రక్షణాయుధం
వనజ తాతినేని -"వెలుతురు బాకు'!
****************************
                         
                                  . ...డా.రాధేయ
                               
నన్ను నేను వ్యక్తీకరించు కోలేనప్పుడు వేరొకచోట స్పష్టతని చేజిక్కించుకోవడం లో విఫలమైనప్పుడునాకునేనేఅర్థంకానప్పుడు
 ఓ అస్పష్ట కవిత్వాన్ని అవుతాను.
 మళ్లీమళ్లీ చదువుకుంటూ మరల మనిషి నవుతాను.మరో రోజు మొదలైన చోట
 కవి నవుదామని  అత్యాశతో,

మధనపడిన,వేదనకి అక్షర రూపమే ఈ "వెలుతురు బాకు" అంటూ తనకు తాను
పరిచయం చేసుకున్న కవయిత్రే..
వనజ తాతినేని గారు.

కవిత్వాన్ని నేనొక సాహిత్య ప్రక్రియ గా మొదలు పెట్టలేదనీ,చెప్పలేని అసంతృప్తి ఏదోఏదో అలజడి చేస్తే రాశాను.తిలక్ అన్నట్లు నాలో నేను దొరుకు తానని,

చాలా ఓపెన్ హార్ట్ గా చెప్పిన వనజ తాతినేని గారి కవిత్వం ఇటీవలే నాకు అందింది.ఈ కవిత్వం 2018 లో
వచ్చినట్లు తెలుస్తోంది.

వీరు వర్ధమాన రచయిత్రి గా ఇటీవలే సాహిత్య రంగం లోకి ప్రవేశం పొందినప్పటికీ
ఏదో చెప్పాలన్న తపన ,అంతే గాకుండా

 సమాజంలో సాటి స్త్రీ ,ఎదుర్కొనే సామాజిక అవమానాల పట్ల దుఃఖ పడుతూ ,మగవారికి స్త్రీ ఒక ఇంస్టెంట్ ఫుడ్ లా,నిల్వ ఆహారాల్ని వెచ్చజేసుకునే
ఓవెన్ లా కన్పించడాన్ని సహించలేని సగటు ఇల్లాలిగా,

అభ్యుదయ భావుకు రాలిగా కవిత్వమై పలికింది ఈ కవయిత్రి.

"మీ కన్నా ఒక ద్వారం ఎక్కువ ఉన్న వాళ్ళం. ఆ ద్వారం నుండే  లోకాన్ని చూడటానికి అనుమతిచ్చిన వాళ్ళం.
నిత్య సాంగత్యపు గాయాల సలుపు తీరకుండానే
 జీవనౌషదాన్ని పూసుకుంటూ యంత్రాల్లా
 పరిగెడుతున్న వాళ్ళం.
 ప్రేమతోనూ చెపుతున్నాం..పరుషంగానూ  చెపుతున్నాం
 ఎలా చెప్పినా మీరిది విని తీరాలి ఇది రుధిర ద్వారాల మాట
 ఇది దశమ ద్వారాల మాట" పుట 30

ఒక స్త్రీ గా,సాటి స్త్రీలపై జరుగుతున్న అకృత్యాలపట్ల ఇటీవల ఇంత క్రోధం తో ,ఇంత సూటిగా ,ఇంత నిర్భీతిగా,ఒక వర్ధమాన రచయిత్రి హెచ్చరించిన సందర్భాలు నేను చూడలేదు,

అందుకే ఈ కవయిత్రిని, వీరు రాసిన వెలుతురు బాకు  కవిత్వాన్ని పరిచయం చేయాలన్పించి చేస్తున్నా..

ప్రసవ వేదన తర్వాత అపురూపంగా బిడ్డని చేతుల్లోకి తీసుకున్న తల్లి చిరునవ్వు లా నాకీ 'వెలుతురు బాకు'  అనిపించింది.

ఓట్లడిగే అధికారం వారి కున్నప్పుడు ప్రశ్నించే అధికారం మనకూ ఉందని మర్చి పోకండి.ఎవరి ఆయుధం వారి చేతిలోనే ఉండాలి.అరువు ఆయుధాలు ఎన్నటికీ  అవసరం లేదంటారు .కవయిత్రి.
రక్షణ లేని వ్యవస్థలో ఎవరిని వారే రక్షించు కోవాలంటారు

"అమ్మల్లారా
చీరకొంగుల్లో చిటికెడు కారమైనా దాచుకోకుండా
చేతిలో చిన్న చుర కత్తెయినా లేకుండా
ఫిర్యాదు చేయడానికి వెళ్ళకండి"..పుట33

వయసుడిగినా సరే,పరస్త్రీఅనాటమీలో
అమ్మ అనాటమీ చూడలేని అనాగరిక సంస్కృతిని నిరసిస్తారు

హాస్టల్ లో ఉన్న ఆడపిల్లలని చూస్తే అక్వేరియం లోఅలుపు లేకుండా తిరిగే
రంగురంగుల చేపల్ని చూసినట్లు గా ఉంటుందట వీరికి.

నాలోనూ ఒక నది,నీలోనూ ఒక నది అంతర్లీనంగాప్రవహిస్తూ ఉంటుంది.
మనమంతా మత మవసరంలేని
మానవాలయాలను నిర్మించుకుందాం.

డాలర్ల వేటకోసం పల్లెలు ,పంటపొలాలన్నీ
జిల్లెళ్ళవనాలు కావడంసహించలేకున్నారు.
నాగలి బతకాలి,పచ్చదనం ఆవిరి కాకూడదంటారు.

14 సంవత్సరాల బాలికను 12 మంది యువకులు సామూహికంగా అత్యాచారం చేశారన్న వార్త చదివాక చలించిపోయి అవయవ దానం పేరుతో తీక్షణంగా ధిక్కార స్వరం వినిపించారు కవయిత్రి.మనిషి జీవించడానికి రోటీ కపడా మకాన్ కాదు
వాటికంటే ముందు..

 విసర్జించడానికి,స్ఖలించడానికి ఓ క్షేత్రం కావాలి మరుగు దొడ్డి కన్నా మగువ అల్పంగా తోస్తోందా,ఆవు కన్నా ఆడది స్వల్పంగా కనపడుతోందా..అంటూ నిలదీసే స్వరం ఇవాళ ఎంతమంది కవయిత్రులకుంది?

"అమ్మల్లారా !
మూకుమ్మడిగా అవయవాల ఆయుధాలని విసర్జించేద్దాం కడలండి.
అవయవ దానానికి కూడా పనికిరాని అవయవాల కోసం నిత్యం
  కాట్లాడే కుక్కల్లా పొంచి ఉండే నక్కల్లా వేటాడే హైనాల్లాంటి వారి నరాల తీపుల కి కోట్ల యోనుల ని ఈ నేల మీద పరిచి
రేప్ కోర్టులు  నిర్మిద్దాం రండి" ...పుట 87

ఇంత తీక్షణ స్వరం ఎంతమంది కుంది చెప్పండి.ఇంతే కాదు,కవిత ముగింపు లో
కుట్టేసిన యోనులు,కోసేసిన కుచద్వయాలు వంటి పద ప్రయోగాలు కూడా చేశారు.

అమ్మంటే అస్థిత్వమని,ఆవలి గట్టు కు వంతెననీ,తొందర పడి కురవని ఓ బరువు మేఘమని చెబుతూ,అమ్మమనసు లోని మాటను,అమ్మచేతి గాజులను కవిత్వం చేస్తుంది.

ఆకాశాన సగం మనమే,అణిచి వేతలోనూ
అందరి కన్నా ముందు మనమే ఎందుకీ వివక్ష .?
ఆధునిక మహిళ అంటే అంతర్జాతీయ అంగడి సరుకా ?

ఆమె ఇప్పుడు ఆధునిక మహిళ..

"స్త్రీల ఆస్తిత్వ మంటే
చెప్పుకింద తేలు కాదు నలిపేయడానికి
తోక త్రొక్కిన త్రాచు లాంటిదని
 నిద్రాణంలో ఉన్న మగువలు మేల్కొంటే పర్వతాల కూసాలే కదులుతాయనే నిజాన్ని చాటుతూ
 మగువ మండే భాస్వరం కావాలంటూ
  గౌరవాల నిశ్శబ్దాన్ని భగ్నం చేయాలన్నట్టు
    సాగుతుందామె" .పుట156
 
నిత్యం గర్వం గా భాషించే నా ఇంటి పేరు, పలానావారి అమ్మాయినని గుర్తింపునిచ్చిన  ఇంటిపేరు, నిర్దాక్షిణ్యంగా చెరిపేసి,కొత్తగా పెనిమిటి ఇంటిపేరును చేర్చడం ఏమాత్రం
ఇష్టపడని ఇల్లాలు..

"నాకు ఎంతో బరువనిపించిన ఇంటి పేరు నేను మోయలేని ఇంటి పేరు
ఆడదో ఈడదో  లేకుండా
ఏదో ఒకటి ఉండకుండా
వదిలించుకోవాలని ఉంది
నన్ను నేను నిరూపించుకోవాలని ఉంది.
పుట"౬..159

నువ్వు పునీతవు.అగ్నిపుత్రిక వారసురాలివి .మాన ధనం ,అభిమాన ధనం నీది.నీ దేహం దేహమే ఓ ఆయుధం కావాలి...అంటూ పిలుపు నిచ్చే చైతన్య దేహిత గా..

"అభయ,నిర్భయ,అజేయ నమూనా నీకొద్దు  శరీరాలోచనల మురికిని
నీ కన్నీటి శుభ్రజలం తో  జాడించేయి నువ్వొక  పునీతవి కావాలి
నువ్వొక అపరాజిత గా మారాలి".16పుట..

ఇలా కవయిత్రి "వెలుతురు బాకు" లోని కవితలన్నీ అతివల నిప్పురవ్వలే.
బాలికగాఅమ్మాయిగా
గృహిణిగా,తల్లిగా నిత్యం అనుభవించే
సామాజిక,మానసిక,వ్యక్తిత్వ హింస పట్ల ధిక్కారస్వరమే,ఆత్మరక్షణ ఆయుధమే  వనజ తాతినేని-వెలుతురు బాకు అని
నేను భావిస్తున్నాను.

ఇందులోని కవితలన్నీ దాదాపుగా ఒక స్త్రీ చైతన్యపు స్వరం లోంచీ దూసుకొచ్చిన అస్త్రాలే.

 ఇంకా చెప్పాలంటే ఇవాళ స్త్రీ వాదులుగా
ముద్రపడి  రాస్తున్న వారి కవిత్వం కంటే ఎలాంటి లేబిల్ అంటించుకోని స్త్రీ హృదయవాది కవిత్వం ఇది .కవిత్వం లో చిక్కదనం,లోతైన అవగాహనే వనజ గారి కవిత్వం .పుస్తకం పేరు కూడా తగినట్లు గా ఉందనిపించింది నాకు.
   
   భావ పరిమళం నా కవిత్వం అని కవయిత్రి అన్నా, అందుకు తగ్గ లోతైన అభివ్యక్తి కూడా ఉందని నేనంటాను.

రెండ్రోజులు గా వెలుతురు కవిత్వాన్ని
నాతో చదివించి,ఈ నాలుగు మాటలు
నాతో పలికించిన కవయిత్రి కి అభినందనలు ధన్యవాదాలు..

....డా.రాధేయ



21, ఏప్రిల్ 2020, మంగళవారం

జంధ్యాల పాపయ్యశాస్త్రి .. పద్యాలు

అంజలి
పుట్టబోయెడి బుల్లి బుజ్జాయి కోసమై
పొదుగు గిన్నెకు పాలు పోసి పో్సి -
పుట్టబోయెడి బుల్లి బుజ్జాయి కోసమై
పొదుగు గిన్నెకు పాలు పోసి పో్సి -
కలికి వెన్నెలలూరు చలువ దోసిళ్ళతో
లతలకు మారాకులతికి అతికి -
పూల కంచాలలో రోలంబములకు
రేపటి భోజనము సిద్ధపరచి, పరచి -
తెలవారకుండ మొగ్గలలో జొరబడి
వింతవింతల రంగు వేసి వేసి -
తీరికే లేని విశ్వసంసారమందు
అలసిపోయితివేమొ దేవాధిదేవా!
దేవాధిదేవా!
ఒక్క నిమేషమ్ము
కన్నుమూయుదువు గాని రమ్ము, రమ్ము
తెరచితి నా కుటీరమ్ము తలుపు

హృదయ పూజ
కూర్చుండ మాయింట కురిచీలు లేవు,
నా ప్రణయాంకమే సిద్ధపరచనుంటి;
పాద్యమ్ములిడ మాకు పన్నీరు లేదు,
నా కన్నీళ్ళతో కాళ్ళు కడుగనుంటి.
పూజకై మా వీట పుష్పాలు లేవు,
నా ప్రేమాంజలులె సమర్పించనుంటి;
నైవేద్యమిడ మాకు నారికేళము లేదు,
హృదయమే చేతికందీయనుంటి!
లోటు రానీయనున్నంతలోన నీకు,
రమ్ము! దయచేయుమాత్మ పీఠమ్ము పైకి,
అమృత ఝరి చిందు నీ పదాంకములయందు
కోటి స్వర్గాలు మొలిపించుకొనుచు తండ్రీ!



12, ఏప్రిల్ 2020, ఆదివారం

చుక్క పొడిచింది

ఈ రోజు మూడు కథలు చదివాను..
కరివేపాకు, చెప్పుకింద పూలు, చుక్క పొడిచింది..
కథా సంపుటి పేరు: చుక్క పొడిచింది.
రచయిత: పాలగిరి విశ్వ ప్రసాద్
కథలపై నా చిరు అభిప్రాయం..
డబ్బును జీవన సోపానాలుగా మార్చుకునే వాడికి ప్రేమంటే ఏమిటో ఎప్పటికీ అర్దం కాదు. అది ఉప్మా తినేసి వదిలేసిన కరివేపాకు లాంటిది. ఈ కథ చదివాక అప్రయత్నంగా “చలం” గుర్తొచ్చారు. రచయిత వొప్పుకుంటారో లేదో!
చెప్పుకింద పూలు.. కథలో తరతరాల అణచివేత కనబడినా.. అవి అప్పటి పరిస్తితులు.ఈనాటికి దళితుల ఆలోచనలు ప్రగతి బాట పట్టినట్లు కాస్తంత వారి జీవితాలలో చిరుదీపాలు వెలిగాయనే చెప్పచ్చు. చదువుకున్న యువతలో నాకు ఆనాటి శీనడు కనబడ్డాడు. అయితే కథలో రచయిత ఆశాభావం కనబడలేదు. నిసృహ మాత్రమే కనబడింది. ఈ కథకు మాండలికం ప్రాణం పోసింది.
చుక్క పొడిచింది.. ఈ కథ రాసిన కాలానికి ఈకథ గొప్ప ఆలోచన. ప్యాక్షన్ రాజకీయాల మధ్య వేట కొడవళ్ళకు బాంబులకు బలై పోయిన మగవారి కథ. కానీ భర్తల మరణాన్ని తేలిగ్గా తీసుకోని భార్యల కక్ష కార్పణ్యాల విశ్వరూపం ఎలా వుంటుందో ఆ స్త్రీలు ప్రత్యర్ది వర్గం వారి చావును చూడటం కోసం దేనినైనా ఫణంగా పెడుతూ.. అనుకున్న దానిని సాధించేవరకూ .. ప్రశాంతంగా వుండలేరనే విషయాన్ని చెబుతూనే .. అంతకుముందులాగానే ప్రత్యర్ది దొంగ దెబ్బకు కక్షకు బలైపోయిన తన భర్తఎడబాటును జీర్ణించుకుంటూ ఇంకొక తరం.. అలాంటి కక్షలకూ కార్పణ్యాలకు గురి కాకూడదని వీలైతే కుటుంబం మొత్తాన్ని లేకుంటే తన బిడ్డలను దూరంగా తీసుకొని పోవాలని నిర్ణయించుకున్న సుజాత కథ.. ప్యాక్షన్ రాజకీయ కుటుంబాలలోని స్త్రీల ఆలోచనకు అద్దం పట్టింది. ఈ కథ వచ్చి 22 సంవత్సరాలైంది. ఒక సామాజిక అంశాన్ని సృశించి.. చైతన్యవంతమైన మార్పును కోరుకుంటూ సుజాత పాత్రను తీర్చిదిద్దిన విధానం రచయిత ఆలోచనలనూ ఆరోగ్యకరమైన శాంతియుత జీవన విధానం పట్ల వున్న ఆకాంక్షను తమ ప్రాంతంలో జరిగే విధ్వంస జీవన విధానం పట్ల వెగటును పట్టి ఇచ్చాయి.
ఇంకొక కథ "పాములు " విలాస జీవనానికై నైతిక విలువలను ఫణంగా పెట్టె భార్యాభర్త కథ ... సమాజంలో అంతస్తుల పట్ల పెరుగుతున్న వ్యామోహాన్ని నయా ధనవంతుల మేడిపండు జీవితాన్ని కళ్ళకు కట్టినట్లు చూపించింది. 
ఈ రచయిత ఇకపై సంజాయిషీ చెప్పకుండా మరిన్ని మంచి కథలను అందించాలని కోరుకుంటాను. డిమాండ్ చేస్తున్నాను.
పి.రామకృష్ణారెడ్డి గారు కేతు విశ్వనాథరెడ్డిగారు, బండి నారాయణ స్వామి గారు ఈ కథలకు మంచి కితాబుని ఇచ్చారు.
మిగతా కథలు కూడా చదవాలి. చదవకుండా ఆపలేవు కూడా. ఈ సంపుటిలో మొత్తం పది కథలు ఉన్నాయి. ఏ కథకు ఆ కథ చదవదగిన కథ. గుర్తుండిపోయే కథలు.  
ధన్యవాదాలు పాలగిరి విశ్వ ప్రసాద్ గారూ.. మీ కథల సంపుటి అడిగి మరీ తెప్పించుకుని.. ఈ రోజుకు చదవగల్గాను.


3, ఏప్రిల్ 2020, శుక్రవారం

రేడియో కాలంలో

కాలానికి ఏదో ఒక  పేరుపెట్టుకోవడం  ఆనవాయితీ అనుకుంటే నేనొక కాలానికి రేడియో రోజులు అని పేరు పెట్టదలుచుకున్నాను. ఆరేడు దశాబ్దాలు రేడియో వినడం అనేదాన్ని కూడా ఆశ్చర్యంగా చూసిన కాలం దాటి  ఇంట్లో రేడియో వుండటమనేది హోదాకి దర్పానికి చిహ్నమై.. తర్వాత తర్వాత సామాన్యుడి ఇంట కూడా.. “బహుజన హితాయా బహుజన సుఃఖాయ” కి నిజమైన అర్దాన్ని ఇచ్చి సమాచార విజ్ఞాన వినోద కార్యక్రమాలను సాహిత్యాన్ని  ప్రజల మనసుల్లో ముద్ర వేసుకునేటట్లు శ్రవణపేయంగా అందించిన కాలానికి రేడియో కాలం అని గర్వంగా చెప్పుకోవచ్చు. 

ఇపుడంటే ఎపుడు కావాలంటే అపుడు అరనిమిషంలో కావాల్సిన పాటను వినే చూసే అవకాశం వచ్చి అంతే తొందరగా విరక్తి తెచ్చుకునే కాలంలో వున్నాము కానీ.. 

ఒకప్పుడు ఇష్టమైన పాట వినాలంటే .. ఎంత వేచి చూడాల్సివచ్చేది. చిత్రలహరిలో వేసే పాటలలో మనకిష్టమైన పాట వస్తే ఎంత సంబరం. అనుకోకుండా నాన్న బహుమతి ఇచ్చిన ఆనందం. ఇక 25 పైసల కార్డు కొనుక్కొచ్చి జనరంజని కార్యక్రమానికి కావాల్సిన పాటను కోరుకుంటూ ఉత్తరం రాసిన మూడో నాటి నుండి రేడియోకి చెవులప్పగించి ఎదురుచూడటం అనేది ఎంత మధుర జ్ఞాపకం. ఎపుడో ఒకపుడు మన పేర్లు వినిపిస్తూ మనం కోరిన పాటని వినిపిస్తూ.. వుంటే.. ఆ పాటతో గొంతు కలిపి ఎవరు ఏమనుకుంటారోనన్న బిడియం మరిచి హాయిగా గళం విప్పి గళం కలపడంతో పాటు గబ గబా చేతికందిన పుస్తకంలో పాట సాహిత్యాన్ని బర బరా రాసుకోవడం ఎంత ఆనందం.  


అలా సినీ సాహిత్యంలో మునిగి మునిగి ఆలోచనామృతం సాహిత్యం అనుకుంటూ.. డా. సి. నారాయణ రెడ్డి సాహిత్యం పై ఇష్టం పెంచుకుని.. “సిపాయీ.. ఓ సిపాయీ.. నీకై ఎంత ఎంత వేచి చూసాను ఈ వాలు కనుల నడుగు అడుగు ఇకనైనా.. “ అన్న పాటపై ఇష్టాన్ని.. మహ్మద్ రఫీ సుశీలమ్మ గళ మాధుర్యాన్ని సి.రామచంద్రన్ స్వరకల్పననూ వింటూ ఆనందడోలికలపై తేలియాడిన రోజులు.. రేడియో కాలం. .. అంటే అభ్యంతరమా.. 
సిపాయీ ..ఓ సిపాయీ ... పాట ఇక్కడ చూడండి . మేకప్ ఎక్కువై ఒకింత ఎబ్బెట్టు తప్ప .. బాలకృష్ణ దీప.. 💞 ఇక NTR దర్శకత్వం.. చూడవచ్చు ఇన్నేళ్ళ తర్వాత కూడా విసుగు పుట్టకుండా. 😊