“వెలుతురు బాకు” కవిత్వం చదివి అందులో “చెక్కేసిన వాక్యం” కవితను విశ్లేషించిన
సి.హెచ్ సుశీల గారు. ధన్యవాదాలు మేడమ్! 🙏
రాయి అనుకున్నది ఒకనాటికి రత్నమౌనులే అని నా కవితలు గురించి నేననుకునే మాట. …
అందుకు ఇదొక మచ్చుతునక అనుకుంటాను ఆత్మవిశ్వాసం వినమ్రత కలగలిపి.
*********************
వనజ తాతినేని రాసిన "చెక్కేసిన వాక్యం" కవిత పై నా విశ్లేషణ "సాహో" మాస్ పత్రికలో -- డా. సిహెచ్. సుశీలమ్మ/
గుంటూరు.
చెక్కేసిన వాక్యం
" దొరకాల్సింది ఎంతకీ దొరకదు
వెనక్కి వెళ్లి మళ్లీ వెతుక్కోవాల్సిందే
గంపెడుజ్ఞాపకాలను జల్లెడపడ్తూ అన్యమనస్కంగానైనా
వెతకాల్సిందే
ఆచూకి చిక్కేవరకూ వెతకాల్సిందే ఎప్పుడో పారేసుకున్న నన్ను నేను వెతుక్కోవాలి
ఎక్కడ పారేసుకున్నానో
ఎంతకీ గుర్తుకు రావడం లేదు!"
... అంటూ జీవితాన్వేషణ చేస్తున్న కవయిత్రి వనజ తాతినేని. ఈ రచయిత్రి లాగా జీవిత కాలమంతా తనను తాను అన్వేషించుకొంటున్న క్రమంలో కవితలు రాస్తున్నవారు బహు కొద్దిమంది అని చెప్పక తప్పదు. ఆ అన్వేషణ వనజ కవిత్వమంతటా కనిపిస్తూనే ఉంటుంది. బాలిక గురించి రాసినా, యువతి గురించి రాసినా, గృహిణి గురించి రాసినా, తాను రాసే దాని పట్ల స్పష్టత ఉందామెకి. స్త్రీల జీవితాల్లోని కల్లోలాలని, వేదనా తరంగాలనీ, కన్నీటి బిందువులనీ తన కవిత్వంలో అంతర్లీనంగా ప్రవహింపజేస్తారామె. ఇది కవయిత్రిగా, కథారచయిత్రిగా తన బాధ్యత అన్న భరోసా వాటిల్లో నిజాయితీగా తొంగిచూస్తుంది నిరంతరం.
స్త్రీల జీవితాల్లోని సమస్యలు, సంఘర్షణ ఎందరో ప్రతిధ్వనింప జేసారు తమ రచనల్లో. స్త్రీలు కుటుంబంలో, సమాజంలో తమదైన జీవన సారాన్ని ఎంతగా పొందలేకపోతున్నారో, ఏమి కోల్పోతున్నారో తెలియజేశారు చాలా మంది. ఒక్క జీవితంలో ఎన్నో పాత్రలు పోషిస్తున్న స్త్రీ తన జీవనయానంలో ఎన్నెన్నో ఆలోచనలు... ఆటంకాలు... బహిర్గతం కానీ ఎన్నో కోణాలు... అంతర్గతంగా జరుగుతూనే ఉన్నాయి. అణిచివేతల పర్వాలు 'భారత'మంత భారమైనవి.
స్త్రీలకు ఎదురయ్యే మరొక అరుదైన, తెరవెనుకటి అస్పష్ట పార్శ్వాన్ని ఆర్ద్రంగా, ఆవేశంగా వెల్లడించారు వనజ.
స్త్రీల అణచివేత, ఆవేదనల గురించి తరచుగా వచ్చిన కవితలు "నీలిమేఘాలు" కవితా సంకలనం తో విస్తృతమై, ఉధృతమై స్త్రీ వాదం బలంగా వేళ్లూనుకుంది. స్త్రీవాద కవయిత్రులు తమ శారీరక మానసిక వేదనలన్నిటినీ వాదాలుగా చేసుకొని, స్పష్టమైన గళంతో ఈ సమాజానికి తమ స్వరాన్ని వినిపించారు. కవితలు, కథలు, నవలలు రూపంలో నిస్సంకోచంగా ఆవిష్కరించారు. కానీ అలా అక్షరీకరించడానికి వారికి తగిన "సమయాన్ని" ఈ సంఘం, ఈ కుటుంబ వ్యవస్థ ఇస్తోందా? ఒకరు ఇచ్చేది ఏమిటి - అని తామే సమయాన్ని కల్పించుకో గలుగుతున్నారా! కాగితంపై కలం పెట్టడానికే ఎన్నో ఆటంకాలు! గుండెల్లో పెల్లుబుతున్న భావాన్ని కథగానో, కవితగానో రూపాంతరం చేయటానికి ఇంటి బాధ్యతలు అనుమతిస్తున్నాయా! తన చుట్టు అదృశ్యరూపంలో వేయబడ్డ సంకెళ్ళు తెగుతాయా!
అదిగో అలాంటి ప్రశ్నలు ఎందరో రచయిత్రుల మనసుల్లో సుళ్ళు తిరుగుతున్నాయి. ఒక్క వాక్యం రాయడానికి కూడా తీరికలేని వంటింటి చాకిరి గురించి వనజ తాతినేని రాసిన " చెక్కేసిన వాక్యం " ఈనెల 'సాహో కవివర్యా' కవిత --
Life is blended with Kitchen
"వాక్యాన్ని చెక్కుతుండగా
కాఫీ ఇవ్వవే అంటావ్
అధికారం ధ్వనిస్తూ...
నిమిషాల్లో బ్లెండెడ్ కాఫీ
పొగలు కక్కుతుంది
కానీ వాక్యం ఎక్కడికో జారుకుంటుంది నిస్పృహగా
కలల బరువుతో ఈ రెప్పలు బాధ్యతల బరువుతో ఈ రెక్కలు ఎన్నటికీ విచ్చుకోలేవని
నిత్యం సరికొత్తగా అర్థమవుతాయి తడిచిన కళ్ళతో పాఠం నేర్చుకుని మరీ బోధిస్తాం
అమ్మలూ... వంటిల్లు స్త్రీలకి కిరీటం ఎప్పుడైనా తీసి పక్కన పెట్టుకో
భయపడకు
ఎవరూ ఎప్పుడూ దోచుకెళ్ళరులే
పాకశాలలో చిక్కబడిందే
స్త్రీల జీవితమని
ఎప్పటికీ మారని నిర్వచనం ఎప్పుడో చెక్కేసిన వాక్యం కదా!"
అనుదినమూ చాకిరీ తో సతమతమయ్యే స్త్రీల కష్టాలను ఏమాత్రం పట్టించుకోని భర్త వైఖరికి ఒక భార్యగా, రచయిత్రిగా స్త్రీ అంతరంగం లోని క్షోభ ఈ కవితలో ప్రకటితమౌతోంది.
దారంట పోతూ ఉంటే ఓ దురహంకారుడు ఆడపిల్లని అసభ్యంగా వ్యాఖ్యలు చేస్తున్న దృశ్యాన్ని చూసినప్పుడు - బస్సులో యువతి శరీరాన్ని ఎవడో అసహ్యంగా తాగుతున్న వైనాన్ని గమనించినప్పుడు - వీధిలోనో, బడిలోనో, పనిచేసే చోటో, ఏదో రూపంలో స్త్రీ మానసిక హింసకు గురవుతున్న విషయం తెలిసినప్పుడు - రచయిత్రి తన ఆవేశాన్ని, ఆవేదనని రచన ద్వారా వెల్లడించాలని కలం చేతిలోకి తీసుకున్నప్పుడే పతిదేవుడు ఆజ్ఞలు కురిపిస్తాడు.
ఆకాశములో గుంపులు గుంపులుగా మేఘాలు పరిగెత్తుతున్న అందమైన దృశ్యాన్ని తిలకించి ఏదైనా రాసేయాలన్నంత ఆనందం, ఆహ్లాదం కలగలిసి పెల్లుబుకుతున్నప్పుడు... పిల్లలో, గుమ్మం దాటి లోనికి వస్తున్న బంధువులో ఆమెకు బాధ్యతల్ని గుర్తుకు తెస్తారు. జల్లు జల్లు గా కురుస్తున్న వాన చినుకులు తన కళ్ళలో మెరుపుల్ని కురిపిస్తుంటే.... నేల నుంచి వస్తున్న మట్టి పరిమళం నాసికని తాకుతుంటే ... పరవశించిపోతూ ఏదో రాయాలని టేబుల్ కుర్చీ దగ్గరకు నడుస్తున్న సమయంలో - వంటింట్లోని అంట్ల గిన్నెలు, మాసిన గుడ్డలు "మమ్మల్నేం చేస్తావ్" అని ప్రశ్నిస్తున్నప్పుడు మనసు ఉసూరు మంటుంది. నానేసిన పప్పు " నన్ను మెత్తగా మృదువుగా మార్చి, వండి, వడ్డించి, మంచి గృహిణి అనిపించుకో మరి" అని చాలెంజ్ చేస్తుంటే - ఏమి రాయాలి అనుకుంటుందో కూడా మర్చిపోతుందా రచయిత్రి.
గబగబా పనంతా చేసేసి, అన్నం, పప్పు కుక్కర్ లో పెట్టేసి వచ్చి, హాయిగా అనుభూతుల్ని అక్షరీకరిస్తున్నప్పుడు "విజిల్స్" వినిపిస్తే... "నేను ఆఫ్ చేస్తాలే" అని భర్త వంటింట్లోకి వెళ్తుంటే మనసు ఆనందంతో ఉయ్యాల జంపాల అవుతుంది కదా! మంచి మూడ్ లో ప్రపంచాన్ని మర్చిపోయి ఆలోచనల్ని రాసుకున్నప్పుడు డోర్ బెల్ మోగితే "నేను చూస్తాలే" అని భర్తో పిల్లలో వెళితే ఆ కవయిత్రి కలం మరింత ఉత్సాహంగా ఉరకలు వేయదూ!
తన పట్ల, తన రచనల పట్ల శ్రద్ధ చూపే అలాంటి సన్నివేశం చాలా అరుదు. ఉద్విగ్న మనస్కయై రాస్తున్న ఆమెకి పొగలు కక్కుతున్న వేడి కాఫీ తెచ్చి ఇచ్చే అందమైన దృశ్యం ఎప్పటికీ చూస్తాము! తన మనసులో, పెదవులపై మెరిసే చిరునవ్వు చూసి తృప్తిపడే కుటుంబ సభ్యులు ఉండే ఎంత ప్రశాంతంగా ఉంటుంది! తృప్తిగా ఉంటుంది!
వనజ మొదట చెప్పినట్టు - ఒక కవయిత్రి తనను తాను వెతుక్కుంటూ, తనను తాను మలుచుకుంటూ, తనను తాను వ్యక్తిత్వ శిల్పంగా చెక్కుకుంటూ పురోగమిస్తున్నప్పుడు.. ఇంట్లో వారందరూ విశాల దృక్పథంతో ఉంటే, తనకు ప్రాధాన్యత ఇస్తే... అదే కదా ఆమె కోరుకునే గౌరవం! ఆత్మగౌరవం! తనకు, తన కవిత్వానికి అబేధ్యం చెప్తూ ఆమె అన్న మాటలు చూస్తే నిజమేననిపిస్తుంది --
" వాక్య గుచ్ఛం
ముడివిప్పితే
విడివడిన అనేక పదాల్లో
నిండిన భావన పరిమళమే
నేను అనబడే నా
కవిత్వం"!
** ** **
