రసోత్కృష్టం - అనువాద కథ -నిగమ పేరు తో బహుళ త్రైమాసిక పత్రిక లో నేను పరిచయం చేస్తున కథలో మూడవ కథ ఇది.. చదవండీ..
యుద్దం ఒక దీర్ఘగాయం. ఎవరు ఎన్ని కారణాలు చెప్పినా యుద్దం చేసిన గాయాల వల్ల మనుషుల జీవితాలు చిధ్రమవుతాయి. ఎంతోమంది స్త్రీలు భర్తలను కోల్పోతారు తల్లిదండ్రులు తమ బిడ్డలు కోల్పోతారు. ఎంతోమంది పిల్లలు తమ తండ్రిని కోల్పోతారు. శారీరక అవకరాలతో భారమైన జీవితం గడపాల్సి వస్తుంది.ఎంతోమంది నిరాశ్రయులై ఆకలికి అలమటించిపోతారు. అయినా యుద్దాలు వస్తూనే వుంటాయి. చరిత్ర యెన్ని పాఠాలు చెప్పినా గుణపాఠంగా తీసుకోలేక యుద్ధానికి కాలుదువ్వే దేశాలెన్నో!
రష్యా - ఉక్రెయిన్ ల మధ్య యుద్దం మొదలవగానే ఎప్పుడో చదివిన ఈ కథ గుర్తుకువచ్చింది. ఈ కథ కూడా రష్యన్ యుద్ధ నేపథ్యంతో వ్రాయబడింది. రచయిత ఈ కథను మాస్కో రేడియోలో పప్రధమంగా వినిపించారు. తర్వాత అచ్చులో వెలువడింది.
అలక్జీయ్ తోల్‌స్టాయ్ "రష్యన్ కేరెక్టర్ " కథను పరిచయం చేయబోతున్నాను. "ఇవాన్ సుదారేవ్ కథలు’ శీర్షికతో రాయబడ్డ ఏడు కథలలో ఇది ఆఖరి కథ. ప్రారంభంలో కథగా మొదలై రచయిత "కథ లోపల కథ" సాంకేతికతను ఉపయోగించి ఏడు కథలు చెపుతాడు.అందులో అతని స్నేహితుడు , ఒక తోటి సైనికుడు, రష్యన్ యోధుని గురించి పాఠకుడికి చెప్పడమే ఈ కథ. యుద్దం పంతొమ్మిది వందల నలభై ప్రారంభంలో జరిగినప్పటికీ, కథానాయకుడి యొక్క సాహసోపేతమైన దోపిడీలపై ఆక్రమణలపై దృష్టి కేంద్రీకరించబడదు, కానీ తీవ్రంగా గాయపడిన తర్వాత అతనికి ఏమి జరిగింది అని చెప్పడమే ఈ కథ. మానవుడు కష్టసమయాల్లో కూడా తన వ్యక్తిత్వాన్ని మంచితనాన్ని ఎలా నిలబెట్టుకోవాలనుకున్నాడో తెలియజేసే కథ. అలాగే ఉన్నతమైన ఇద్దరు స్త్రీమూర్తులు ఎంత స్థూల సూక్ష్మగ్రాహ్యులై తమ హృదయంతో తనవారిని ఏ రూపంలో వున్నా గుర్తించగలరని హృద్యంగా చెప్పినకథ.
లెప్టినెంట్ యెగర్ డ్రోమోవ్ గొప్ప దైర్యశాలి. యుద్దంలో ఆరితేరిన వీరుడు. కుర్క్స్ యుద్దం చవరిదశలో విపరీతంగా గాయపడి అతికష్టంపై ప్రాణాలతో బయటపడి ముఖాకృతి కోల్పోయి కొన్ని సర్జరీల తర్వాత సరికొత్త మనిషి రూపంలో అద్దంలో తన రూపు చూసుకుని ఇంకెప్పుడూ అద్దం చూడకూడదనుకుని నిశ్చయించుకుంటాడు. యదాప్రకారం యుద్దంలో పాల్గొనడానికి అనుమతిని పొందుతాడు. అతనికి ఇరవై రోజుల సెలవు లభిస్తుంది. సెలవుల్లో అతను తల్లిదండ్రులను చూడడానికి యింటికి వెళ్తాడు. తల్లిదండ్రులను చూసిరమ్మని తన క్షేమ సమాచారములు తెలుపమని యెగోర్ తనను పంపాడని లెఫ్టినెంట్ గ్రోమొవ్ గా తనను పరిచయం చేసుకుని రాత్రి ఆ ఇంట బసచేస్తాడు. తల్లి వచ్చింది కొడుకేనని గ్రహిస్తూంది. కాబోయే భార్య కూడా అతనిని గుర్తిస్తుంది. యెగోర్ కూడా ఎక్కువ నటించడం చేతకాక అక్కడినుండి వెళ్లిపోతాడు. .. తర్వాత ఏం జరిగిందో చదివితే హృదయం చెమ్మగిల్లుతుంది. మనిషి బాహ్యసౌందర్యం కన్నా హృదయసౌందర్యం గొప్పది.తల్లి హృదయం బిడ్డను ఏ రూపంలో వున్నా గుర్తించగలదు. అలాగే ప్రేమించిన స్త్రీ హృదయానికి బాహ్యసౌందర్యంతో పనిలేదు. యెగోర్ మానసిక సౌందర్యాన్ని వ్యక్తిత్వాన్ని ఎరిగిన కాత్యా యెగోర్ ఏ రూపంలో వున్నా అతనే తన భర్త అని నిశ్చయించుకుంటుంది. “నా జీవితమంతా నీతోనే కలిసివుంటాను నేను నిజంగా నిన్ను ప్రేమిస్తాను. నా సమస్త హృదయంతోనూ ప్రేమిస్తాను. నన్ను కాదనకు” అంటుంది. కథ చదివిన పాఠకుడి మనసులో భావాతీతమైన ఉద్వేగం అలముకుని హృదయం విప్పారుతుంది.ఓహ్ ఎంత గొప్ప కథను చదివాం అన్న భావన నిండిపోతుందంటే అతిశయోక్తి కాదు.
ఈ కథ రాసిన రచయిత యొక్క పని ఒక వ్యక్తి ఎంత శక్తివంతంగా మరియు అద్భుతంగా ఉంటాడో చూపించడం. అందుకే ఈ కథ పేరు ‘’ వ్యక్తిత్వం” ఎంత హృదయ సౌందర్యం తో మనిషి మనగల్గితే అంత జీవన సౌందర్యాన్ని సొంతం చేసుకుని మనుగడ సాగించగలడని చెప్పడమే రచయిత పని. అక్షరాలలో ఒదిగిన శక్తివంతమైన భావం పాఠకుడి హృదిని తాకుతుంది.
ఈ కథను తెలుగులో“ రష్యన్ స్వభావం” పేరుతో కొసరాజు లక్ష్మినారాయణ, “వ్యక్తిత్వం” పేరుతో రా.రా ( రాచమల్లు రామచంద్రారెడ్డి) అనువదించారు.
నేను ఈ కథను మొదట ఆంగ్లంలో చదివాను. తెలుగు అనువాదం కోసం చాలా వెతికాను. మిత్రుడు అనిల్ బత్తుల ను అడిగితే వారు వెతికి ఈ కథను అందించారు. వారికి ధన్యవాదాలు చెబుతూ… ఈ కథను చదువుకుందాం.
రష్యన్ వ్యక్తిత్వం
మూలం:అలెక్జీయ్ తోల్ స్తోయ్
అనువాదం: రాచమల్లు రామచంద్రారెడ్డి
రష్యన్ వ్యక్తిత్వం : నేను చెప్పబోయే చిన్న కథకు యీ శీర్షిక మరీ ఘనంగా వున్న మాట నిజమే. అయినా తప్పదు మరి నేను చెప్పబోయేది రష్యన్ వ్యక్తిత్వం గురించే గదా!
అవును రష్యన్ వ్యక్తిత్వం వర్ణించండి మీకు చేతనైతే, లెక్కలేనన్ని వీర కృత్యాలను గురించి చెప్పగలను. కానీ ఎన్నో వుండగా వాటిలో దేన్ని ఎన్నుకోడం ? అదృష్టవశాత్తు ఒక మిత్రుడు తన జీవితంలోని ఒక ఘటన చెప్పి నా సమస్య తీర్చాడు. అతను నిరాడంబరమైన మామూలు మనిషి. సరాతోవ్ ప్రాంతంలో ఓల్గా తీరంలోని ఒక గ్రామంలో సమిష్టి క్షేత్ర రైతు అతను. అతని కండలు తిరిగిన దృఢ శరీరమూ, అందమైన రూపమూ అసాధారణమైనవి. యుద్ధకాలంలో తన టాంకు లోనుండి మూత తెరచుకొని బయటికి వచ్చినపుడు ముల్లోకాలనూ జయించడానికి అవతరించిన వీరాధివీరునిలా కనిపించే అతని వైపు యెవరైనా గుడ్ల ప్పగించి చూడక తప్పదు. అతను టాంకు మీదనుండి నేలమీదికి దూకి, శిరస్త్రాణం వూడదీసి, చెమటతో తడిసిన జుట్టుకు కాస్త గాలి తగలనిచ్చి, చింపిరి గుడ్డతో ముఖం తుడుచుకొని - తరువాత, మెల్లగా యీ ప్రపంచంలో ఇంకా జీవిస్తున్నందుకా అన్నట్లు ఆనందం పట్టలేక చిక్కగ చిరునవ్వు నవ్వేవాడు.
మనిషి యుద్ధ రంగంలో వుండి, నిత్యం మృత్యువుతో ముఖాముఖి అవు తున్నప్పుడు, అతను మామూలు మనిషిగా వుండలేడు. పండుటాకులు రాలిపోయినట్లు అతనిలో పేరుకున్న చెత్తా చెదారం అంతా రాలిపోయి, నిజమైన సారం యేదో అది మిగులుతుంది. కొందరిలో యీ సారం మరింత గట్టిదిగా వుండవచ్చు. కొన్ని లోపాలు వున్న వాళ్ళు కూడా వాటిని వదిలించుకోడానికి తీవ్రంగా కృషి చేస్తారు ఎందుకంటే, ప్రతి ఒక్కడూ యుద్ధ రంగంలో తాను ప్రతి ఒక్కరికీ ఆప్తుడుగా, విశ్వసనీయుడు గా వుండాలని కోరుకుంటాడు.
కానీ, నా మిత్రుడు యెగర్ డ్రోమొవ్ యుద్ధానికి ముందు కూడా నియమబద్ధ మైన మనిషి. తల్లి మరియా పొలికార్పొన్నా అన్నా, తండ్రియెగర్ కోవిచ్ అన్నా అతనికి అపారమైన అధిక గౌరవం. “మా నాన్న ఆత్మగౌరవం గల మనిషి. ఆయన్ను చూస్తే యెవరి కైనా మొదట కనిపించేదీ అదే, నీవు ప్రపంచంలో యెన్నో విషయాలు చూస్తావు బాబూ, విదేశాలకు కూడా పోతావు. కానీ, నీవు రష్యన్ వనే గర్వం అన్నా మాత్రం వదలిపెట్టకు" అనేవాడాయన.
ఆ వూళ్ళోనే ఉన్న ఒక అమ్మాయిని తాను పెళ్ళిచేసుకోవాలనుకున్నాడు యెగర్. యుద్ధరంగంలోని సైనికులు తమ ప్రియురాండ్రను గురించీ, భార్యలను గురించి చెప్పి బోలెడు మాట్లాడుతారు. ముఖ్యంగా యుద్ధరంగం ప్రశాంతంగా వుండి, చలి కాలంలో అందరూ భోంచేసి కందకంలో చలిమంట చుట్టూకూర్చొని వున్నప్పుడు. ఆ మాటలు వింటే, ఒకోసారి చెవులు విచ్చుకు పోతాయి. ఎవరో ఒకరు మొదలు పెడతారు, "ప్రేమంటే యేమిటి?" అంటూ. ?
"గౌరవమున్నప్పుడు ప్రేమ పుడుతుంది" అంటాడు ఒకడు.
“అదంతా వట్టిది. ప్రేమనేది అలవాటు. మనకు భార్యమీద ప్రేమంటూ కలగదు. తల్లిమీదా, తండ్రిమీదా కలుగుతుంది, చివరకు జంతువులమీద కూడా కలుగుతుంది" అంటాడు మరొకడు.
ఇంకొకడు "చీఛీ, అదంతా చెత్త ! మనిషికి ప్రేమంటూ కలిగితే నిలువునా వూగిపోతాడు. సీసాడు సారాయి తాగినంత కైపులో వుంటాడు," అంటూ ఉపన్యాసం లంకించుకుంటాడు.
ఇలా గంటా రెండు గంటలు సాగిన తర్వాత సార్జంట్ మేజర్ తన అధికార కంఠంతో సమస్యను చులాగ్గా తేల్చేస్తాడు.
ఇలాంటి చర్చల్లో పాల్గొనడానికి యెగర్ ద్రోమొవ్ బిడియపడతాడు. అందువల్ల అతను తన ప్రేయసిని గురించి సూచనగా మాత్రమే నాతో ఒక మాట అన్నాడు. ఆమె చాలామంచి అమ్మాయి. తన కోసం ఆమె ఆగుతా నన్నదంటే, తాను తిరిగి వెళ్ళినప్పుడు ఒక కాలు లేకుండా వెళ్ళినాసరే, ఆమె తన కోసం అక్కడ వుంటుందనే అర్థం. ఇదీ అతను చెప్పింది.
తన యుద్ధచర్యలను గురించి కూడా అతను యెక్కు వ గా మాట్లాడేవాడు కాదు. "అవన్నీ జ్ఞాపకం చేసుకోవడం యెందుకు ?" అంటూ అతను ముఖం చెవులు చిట్లించి గట్టిగా సిగరెట్ దమ్ము లాగే వాడు. అతను తన టాంకితో చేసిన సాహస కృత్యాలను గురించి సిబ్బంది ద్వారానే విన్నాము. మరీ సాహసోపేతమైన ఒక కథ డ్రైవర్ చువిల్యోవ్ చెప్పాడు.
“సరిగ్గా మలుపు తిరగగానే యెదురుగా గుట్టమీద కనిపించింది యేమిటనుకున్నారు! 'శత్రు టాంకి!' అని కేక వేశాను. ‘దానిమీదికి పద’ అని ఆయన బిగ్గరగా అరిచాడు. అలాగే నేను మా టాంకిని నడిపించాను. అక్కడ వున్న కొద్దిపాటి చెట్లను మాటుచేసుకుంటూ ముందుకు సాగాము. శత్రుటాంకి తన శతఘ్నిని మా మీదికి గురి పెట్టడానికి గుడ్డివానిలాగా తారాడింది. అది ఒక గుండు పేల్చింది, కానీ గురి తప్పింది. ఇంతలో మా లెఫ్టినెంట్ ప్రేల్చిన గుండు దాని డొక్కలో తగి లింది. ఓ యేమి దెబ్బలే! రెండో గుండు డర్రెటకు తగిలింది. శత్రు టాంకి మోర పైకెత్తి వెనక్కి ఒరిగింది. గుండుతో మూడవ దాని నవరంధ్రాల గుండా పొగ రాసాగింది. మంటలు సుమారు మూడువందల అడుగులు పైకిలేచాయి. వెనుక ద్వారంగుండా సిబ్బంది బయటికి వచ్చారు. ఇవాన్ లాల్షిన్ తన మర తుపాకీతో వాళ్ళను ఊచకోత కోసే శాడు.ఇక రోడ్డుమీద మాకు అడ్డం లేదు. అయిదు నిమిషాల్లో సుడిగాలిలా వెళ్ళి ఊరిమీద పడ్డాం. బలే తమాషాలే ! నాజీలు దిక్కుదిక్కులకూ పరుగెత్తారు. నేలంతా బురదగదూ, అందుకని చాలామంది బూట్లు వదిలి ఎగురుతూ గెంతుతూ ధాన్యాగారం వైపు పరుగు తీశారు. "ధాన్యాగారం ప్రేల్చేయండి!" అని మా కామ్రేడ్ లెఫైనెంట్ ఉత్తరువు యిచ్చాడు. మా శతఘ్నిని వెనక నుండి ముందుకు తిప్పి ఫటాఫట్ ప్రేల్చేశాం. దంతెలు, దూలాలు, ఇటుకలు, కొయ్య పలకలు అన్నీ కుప్ప కూలిపోయాయి. అటక మీది కెక్కిన నాజీలు కూడా కూలి పోయారు. ఇంకా యేమైనా మిగిలివుంటే సాపు చేయడానికి నేను టాంకిని లోనికి పోనిచ్చాను. మిగిలిన నాజీలు చేతులు పైకెత్తేశారు.
అలా పోరాడాడు లెఫ్టినెంట్ యెగర్ డ్రోమొవ్. చివరకొకనాడు అతని అదృష్టం వక్రించింది.కుర్క్స్ యుద్ధపు చివరిదశలో, జర్మన్లు వెనుకంజ వేసే రోజుల్లో, ఒక గుట్ద మీద గోధుమ పొలంలో వున్న ద్రోమొవ్ టాంకికి షెల్ దెబ్బ తగిలింది. సిబ్బందిలో యిద్దరు వెంటనే చచ్చిపోయారు. రెండవ షెల్ తో టాంకి అంటుకుంది. ముందరి ద్వారం బయటికి వచ్చిన డ్రైవర్ చువిల్యోవ్ టాంకిమీదికి యెక్కి, లైప్టినెంట్ ను బయటికి లాగగలిగాడు. అప్పటికే అతనికి స్పృహ తప్పింది. బట్టలు అంటుకున్నాయి. చువిల్యోవ్ అతన్ని పక్కకు లాగిన మరుక్షణంలోనే మరొక గుండు వచ్చి మా టాంకిని బదాబడలు చేసింది. అయినా అతను లెఫ్టినెంటు తలమీదా, బట్టలమీదా మట్టి చల్లి మంటలు ఆర్పివేశాడు. తరువాత ఆతన్ని మెల్లమెల్లగా ప్రథమ చికిత్సా కేంద్రానికి యీడ్చుకపోయాడు. "ఆయన గుండె కొట్టుకోవడం నాకు వినిపించింది గనుక అలా యీడ్చుకపోయాను" అని " చువిల్యోవ్ తరువాత చెప్పాడు.
యెగర్ ద్రోమొవ్ బతికాడు. అతని కళ్ళు పోలేదు కానీ, ముఖమంతా ఎంతగా కాలిపోయిందంటే, అక్కడక్కడా యెముకలు బయటపడ్డాయి. ఆస్పత్రిలో యెనిమిది నెలలు వున్నాడు. ప్లాస్టిక్ సర్జరీతో అతనికి ముక్కూ, చెవులూ, పెదవులూ, కనురెప్పలూ పెట్టారు. ఎనిమిది నెలల తరువాత కట్లు విప్పి నప్పుడు అతను అద్దంలో ముఖం చూసు కున్నాడు. తనదేనా ఆ ముఖం? అతనికి ఆద్దం అందించిన నర్సు పక్కకు తిరిగి యేడ్చింది. కానీ అతను అద్దం ఆమె చేతికిచ్చేసి "ఇంతకంటే ఘోరమైనవి చూశాను నేను ఫరవాలేదులే" అన్నాడు.
అతను మళ్ళీ అద్దం కావాలని అడగలేదు. కానీ, తన ముఖం తానే చేతులతో తడుముకునేవాడు. దానికి అలవాటు పడటానికి ప్రయత్నిస్తున్నట్లు. వైద్య బృందం అతన్ని యుద్ధేతరమైన కొలువుకు యోగ్యుడుగా ప్రకటించింది. కానీ, అతను నేరుగా తన జనరల్ వద్దకు వెళ్ళి, తనను మళ్ళీ తన రెజిమెంటుకు పంపించండని కోరాడు. "నీవు యుద్ధానికి అసమర్థుడివి కదా" అన్నాడు జనరల్. "కాదు. నేను విరూపినయ్యాను అంతే. ఫరవాలేదు. త్వరలో మునుపటిలాగే యుద్ధం చేయగలను" అన్నాడు అతను.
జనరల్ తనతో మాట్లాడేటప్పుడు తన ముఖంవైపు చూడకుండా చూపులు పక్కకు తిప్పుకోవడం యెగర్ గమనించినప్పుడు, అతని నోరు అనబడే రంధ్రం మీద వికట దరహాసం వెలిసింది. పూర్తిగా కోలుకోడానికి అతనికి ఇరవై రోజుల సెలవు యిచ్చారు. సెలవుల్లో అతను తల్లిదండ్రులను చూడడానికి యింటికి వెళ్లాడు.
రైలు స్టేషన్ నుండి స్వగ్రామానికి పోడానికి గుర్రపు బండి ఉంటుందని అతను అనుకున్నాడు. కానీ లేదు. ఆ పదిమైళ్లూ అతను నడచి వెళ్ళాడు. నేల యింకా మంచుతో నిండివుంది. అంతా చిత్తడి. ఎక్కడా జనసంచారం లేదు. ఈదర గాలి యీడ్చి కొడుతూ,చలి కోటు సందుల గుండా లోపలికి దూరుతూ, చెవులలో హోరు పెడుతున్నది. అతను గ్రామం సమీపించేటప్పటికి చీకటి పడుతున్నది. ఊరబావి మొత్తం గాలికి కీచుకోచుమంటున్నది. వీధివెంబడి పోతే ఆరవ యిల్లు తనది. హఠాత్తుగా అతను ఆగి, జేబులలో చేతులు పెట్టుకొని, తల పంకించాడు. తల వాకిలివద్దకు పోకుండా అతను యింటిచుట్టూ తిరిగి, మోకాళ్ళ లోతువున్న మంచులో తొక్కుకుంటూ వెనక్కి వెళ్ళి, కిటికీ దగ్గర వంగి, లోపల వున్న తల్లిని చూశాడు. కిరసనాయిల్ దీపపు మసక వెలుతురులో ఆమె టేబుల్ మీద రాత్రి భోజనానికి ఏర్పాట్లు చేస్తున్నది. ఆమె మునుపటిలాగే తలకు నల్లని శాలువ కట్టుకుంది, మునుపటిలాగే లాగే ప్రశాంతంగా, తొందరపాటు లేకుండా, దయగా కనిపించింది. కానీ, ఆమెకు మరింత వయసు పెరిగింది. భుజాలు పలుచబడ్డాయి. అయ్యో, ఈ సంగతి నించి తెలిస్తే రోజూ జాబు రాసేవాణ్ణిగదా, నాలుగు మాటలైనా రాసేవాణ్ణి గదా ! అనుకున్నాడు అతను. ఆమె భోజనం సిద్ధం చేసింది - గిన్నెలో పాలూ, కాస్త బ్రెడ్డూ, రెండు గరిటెలూ, ఉప్పుడబ్బీ, తరువాత ఆమె టేబుల్ వద్ద నిలబడి చిక్కి శల్యమైన చేతులు రొమ్మున కట్టుకొని, ఆలోచనలో మునిగి పోయింది. యెగర్ ద్రోమొవ్ కిటికీ గుండా ఆమెను గమనిస్తూ, ఆమెను యింకా బెదరగొట్ట కూడదనీ, అమాయక మైన
ఆ చిన్న ముఖాన్ని నిస్పృహతో మాడ్చి వేయకూడదని నిశ్చయించుకున్నాడు.
అతను ఉన్న చోటు నుండి ముందు వైపుకు తిరిగివచ్చి గేటు తెరుచుకొని లోగిట్లోకి వచ్చి, అతను తలుపు తట్టాడు. "యెవరు?" అని ప్రశ్నించిన తల్లి గొంతు అతనికి వినబడింది. "లెఫ్టినెంట్ గ్రోమొవ్", అని అతను జవాబు చెప్పాడు.
గుండె దడదడ లాడడంతో అతను తల ద్వారబంధానికి ఆనుకోవలసి వచ్చింది. లేదులే, తల్లి తన గొంతు గుర్తుపట్టలేదు. తనకే అది మొదటిసారి వింటున్నట్లు అనిపించింది. తన గొంతు మొద్దుగా రాచినట్లు వుంది. "యేం కావాలి, బాబూ ?" ఆమె అడిగింది. "మీ అబ్బాయి సీనియర్ లెఫ్టినెంట్ ద్రోమొవ్ వద్ద నుండి వర్తమానం తెచ్చాను, మరియా పొలికార్పొనా.
ఆమె తలుపు తెరచి, ఒక్క అంగలో అతన్ని సమీపించి, అతని చేతులు పుచ్చుకుంది.
“మా యెగర్ బతికే వున్నాడా ? బాగున్నాడా ? లోపలికి రా, బాబూ, లోపలికి రా. ."
యెగర్ ద్రోమొవ్ టేబుల్ దగ్గర బెంచీమీద కూర్చున్నాడు తాను పసి వాడుగా వున్నప్పుడు యెక్కడ కూర్చుంటే తల్లి తన ఉంగరాల జుట్టు నిమురుతూ "తిను బంగారూ, అంతా తినెయ్" అంటూ తనను బుజ్జగించేదో అక్కడే కూర్చున్నాడు.
అతను ఆమె కుమారుని గురించి, అంటే తనను గురించే చెప్పసాగాడు. అతని తిండి తీర్థాల గురించీ, అతను సుఖంగా, కులాసాగా వుండడం గురించీ, యిబ్బందు లేమీ లేకపోవడం గురించీ అతను చెప్పాడు. టాంకి యుద్ధాలను గురించి ఒకటి రెండు మాటలు మాత్రమే చెప్పాడు.
"అయితే మరి, యుద్ధమంటే భయంకరంగా వుండదూ?" ఆమె అడ్డు ప్రశ్న వేసింది. ఆమె అతని ముఖంపై చూసినట్లే వుంది గానీ, చూపులు యెక్కడనో వున్నాయి.
"అవునమ్మా, భయంకరంగానే వుంటుంది. కానీ, అలవాటు పడిపోతాం"
అతని తండ్రి యెగర్ యెగరోవిచ్ వచ్చాడు. ఆయనకు కూడా వయసు పెరిగింది గడ్డంసగం నెరసింది. ఆయన అతిథిని చూసి, ఫెల్టు బూట్లకు అంటుకున్న మంచును గడప దగ్గర వదలించుకొని, మెడచుట్టూ వున్న మఫ్లర్ నిదానంగా తొలగించి, చలికోటు విప్పిటేబుల్ దగ్గరకు వచ్చి కరచాలనం చేశాడు. తండ్రి చేయి, ఆన్యాయమెరగని విశాలమైన ఆ చేయి, యెగర్కు బాగా పరిచితమే. ఆయన ప్రశ్నలేమీ అడగలేదు — రొమ్మున వరుసగా అన్ని పతకాలు గల ఆ వ్యక్తి అక్కడికి యెందుకు వచ్చిందీ తెలుస్తూనే వుంది కూర్చొని అరమోడ్పు కన్నులతో విన సాగాడు.
లెఫ్టెనెంట్ డ్రోమొవ్ తాను మరొకరైనట్లు నటిస్తూ తనను గురించే మాట్లా డడం కొనసాగే కొద్దీ, అతను ఆ నటనను వదలేయడం అంతకంతకూ అసాధ్యమయింది. అతను లేచినిలబడి "అమ్మా, నాన్నా, నేను యెంత విరూపి నైనా నన్ను గుర్తుపట్టలేరా ?" అని అడగడం అసాధ్యమయింది. స్వగృహంలోని భోజనాల టేబుల్ దగ్గర అతనికి సంతో షమూ, కలిగింది, బాధా కలిగింది.
“సరే, భోంచేద్దాం. అతిథికి వడ్డించు" అంటూ తండ్రి లేచి, చిన్న అలమార తెరచాడు. చేపల కొక్కేలు గల అగ్గి పెట్టె అక్కడే వుంది. ముక్క బోయిన టీపాట్ కూడా వుంది. అన్నీ యెగర్కు గుర్తే. యెప్పటి లాగే అలమార యెండు బ్రెడ్డు వాసనా, ఉల్లిపాయల వాసనా వేస్తున్నది. తండ్రి వోద్కాసీసా బయటికి తీశాడు. అందులో కొద్దిగా మాత్రమే వోద్కావుంది. అంతకుమించి తాను యెక్కడా సంపాయించలేనందుకు ఆయన నిట్టూర్చాడు. గతంలో లాగే అందరూ భోజనానికి కూర్చున్నారు. తాను గరిటె పట్టుకున్న కుడి చేతి యొక్క ప్రతి కదలికనూ తల్లి గమనిస్తున్నదని లెఫ్టెనెంట్ ద్రోమొవ్ కొద్ది సేపు తర్వాత గుర్తించాడు. అతనికి నవ్వు వచ్చింది. తల్లి కన్ను లెత్తింది. ఆమె ముఖం బాధతో పణకింది.
వాళ్లు యేవేవో మాట్లాడారు. వచ్చే వసంతం ఏలా వుండబోయేదీ, రైతులు సకాలంలో విత్తనం వేసుకోగలుగుతారా లేదా అనేదీ మాట్లాడారు. వేసవికల్లా యుద్ధం ముగియ వచ్చునని తండ్రి అన్నాడు.
"ఈ వేసవిలో యుద్ధం ముగుస్తుందని యెందు కనుకుంటున్నారు"?, అని కొడుకు అడిగాడు.
"ప్రజల కోపం మిన్ను ముట్టింది, వాళ్ళు నరకం అనుభవించారు. వాళ్ళ నిక ఏ శక్తీ ఆపలేదు. కనుక ఫాసిస్టులకు చావు మూడింది. అంటున్నాను"
తల్లి అడిగింది: “యెగర్ యింటికి వచ్చి మమ్మల్ని చూడడానికి యెప్పుడు సెలవు యిస్తారో మీరు చెప్పనేలేదు. అబ్బాయిని చూసి మూడేళ్ళయింది. బాగా పెద్దవాడయివుంటాడనుకుంటాను. మీసాలు పెరిగి వుంటాయి. ప్రతిరోజూ మృత్యువుకు అంత దగ్గరగా వుండడం వల్ల గొంతు బాగా కరుకుదేలివుంటుంది."
"అవును అతను తిరిగివస్తే మీరు గుర్తు పట్టలేక పోవచ్చు," అన్నాడతడు. అతనికి పడక ఏర్పాటు చేశారు. అక్కడి ప్రతి ఇటుకా, కొయ్య మొద్దుల గోడలోని ప్రతి సందూ, ఇంటి కప్పు మీది ప్రతి అంగుళమూ అతనికి గుర్తే. ఆదంతా గొర్రె చర్మం వాసనా, బ్రెడ్డు 'వాసనా వేస్తున్నది. మరణ సమయంలో కూడా మరచిపోలేనట్టి సొంత ఇంటి సౌఖ్యపు వాసన అది. మార్చి గాలి చూరు కింద గీ పెడుతున్నది. కొయ్య దడికి ఆవల తండ్రి మెత్తగా గుర్రు పెడుతున్నాడు. కానీ, తల్లి తన మంచం మీద నిట్టూరుస్తూ పొర్లుతున్నది. ఆమెకు నిద్ర పట్టలేదు. తనేమో చేతుల్లో ముఖం పెట్టుకొని నిశ్చలంగా పడుకున్నాడు. ఆమె తనను ఎలా గుర్తు పట్టలేకపోయిందా అని అతను ఆలో చిస్తున్నాడు.
ఉదయం పొయ్యిలో కట్టెల చిట పటలతో అతనికి మెలకువ వచ్చింది. తల్లి నిశ్శబ్దంగా పొయ్యి అంటిస్తున్నది. అతని మేజోళ్లు ఆమె వుతికి తాటి మీద ఆరవేసింది. అతని బూట్లు శుభ్రంగా తుడిచి వాకిటి పంచన పెట్టింది.
"ధాన్యం అప్పలు ఇష్టమేనా బాబూ!" ఆమె అడిగింది. అతను వెంటనే జవాబు చెప్పలేదు. ప్రక్క దిగి, మిలటరీ చొక్కా తొడుక్కొని, బెల్టు బిగించుకొని, వుత్త కాళ్ళతో బెంచీ మీద కూర్చున్నాడు.
"ఈ వూళ్లో కాత్యా మల్మిషేవా అనే అమ్మాయి వుందా? అంద్రేయ్ మల్మి షేప్ కూతురు."
"ఆమె నిరుడు కోర్సు పూర్తిచేసి, ఇప్పుడు ఇక్కడే బడిలో పంతులమ్మగా పనిచేస్తున్నది. ఆమెను చూడాల్నా?'
"మీ అబ్బాయి ఆమెకు తన శుభాకాంక్షలు తప్పక అందజేయనున్నాడు”
కాత్యా కొరకు తల్లి పొరుగింటి పిల్లను పంపింది. లెఫ్టినెంటు బూట్లు తగిలించుకునే లోపలే కాత్యా మల్యిషేవా ప్రత్యక్షమయింది. విశాలమైన ఆమె ధూసర నేత్రాలు ఆశ్చర్యంతో మరింత విశాలమై మిల మిల లాడుతున్నాయి. సంతోషంతో ఆమె బుగ్గలు ఎరు పెక్కాయి. తల మీది శాలువ ఆమె భుజాల మీదికి లాక్కున్నప్పుడు అతను బాధతో మూల్గినంత పని చేశాడు. ఆ వెచ్చని మెత్తని వెంట్రుకలు ముద్దు పెట్టు కోగలిగితే '
ఆమెను తాను ఇలాగే మనసులో చిత్రించుకున్నాడు – నవనవోన్మేషంగా, కుసుమ సుకుమారంగా, కరుణార్ద్రంగా, అందంగా, ఎంత అందమంటే, ఆమె ఇంట్లో అడుగు పెట్టగానే ఇల్లంతా బంగారంలా మెరిసింది.
"యెగిర్ నాకు శుభాకాంక్షలు పంపాడా?" ఆ క్షణంలో అతను వెలు తురుకు వీపు మళ్ళించి నిలుచున్నాడు. మాట్లాడడం సాధ్యంకాక అతను అవునని తల ఆడించాడు " రేయింబగలూ అతని కోసం కాచుకొని వున్నా నని చెప్పండి." ఆమె మరింత దగ్గరికి వచ్చింది. ఆమె కన్నులూ, అతని కన్నులూ కలుసు కున్నాయి.
ఆమె అడుగు వెనక్కి వేసింది. గుండె మీద ఎవరో బలంగా గుద్దినట్లు ఆమె భయపడిపోయింది. దానితో అతను నిశ్చయానికి వచ్చాడు, అక్కడ ఇహ ఒక్క రోజు కూడా ఆగకూడదని, తల్లి పాలు కలిపి ధాన్యం అప్పలు చేసింది. తను మళ్ళీ లెఫ్టినెంట్ దోమొవ్ను గురించి, అతని సాహస కృత్యాలను గురించి, మాట్లాడాడు. కరకుగా కాత్యా వైపు కన్నెత్తి చూడకుండా మాట్లాడాడు. తన విరూపితనపు ప్రతిబింబం ఆమె మధురమైన ముఖంలో తనకు కనిపించకూడదనే ఉద్దేశంతో. తండ్రి సమష్టి క్షేత్రానికి వెళ్ళి గుర్రాన్ని తెస్తానని అన్నాడు. కానీ, తను స్టేషన్ కు నడిచే వెళ్ళాడు. జరిగినదానితో అతను నిలువునా కుంగి పోయాడు. దారిలో అప్పుడప్పుడు ఆగి, చేతులతో ముఖం కప్పుకొని “ఇప్పుడేం చేయాలి నేను?" అని బాధతో మూలిగాడు.
అతను తిరిగి తన రెజిమెంటులో కలిశాడు. అక్కడ మిత్రులు యిచ్చిన స్వాగతంతో అంత వరకు అతన్ని నిద్రకూ తిండికీ దూరం చేసిన హృదయ భారం తొలగిపోయింది. తనకు కలిగిన దౌర్భాగ్యాన్ని తల్లికి యింకా కొంతకాలం దాకా తెలియజేయవలసిన అవసరం లేదని అతను నిశ్చయించు కున్నాడు. ఇక కాత్యా, ఆమెను తన గుండెలో నుండి పెకలించిపారవేయాలి.
సుమారు రెండు వారాల తర్వాత తల్లి వద్ద నుండి అతనికి ఉత్తరం వచ్చింది "బాబూ, నీకు జాబు రాయలంటే నాకు భయమౌతున్నది; ఎందుకంటే, నాకు యేమీ పాలుపోవడం లేదు. ఒక మనిషి మన యింటికి వచ్చాడు, నీ వద్ద నుండి వచ్చానని చెప్పాడు. అతను చాలా మంచివాడు, కానీ ముఖం మరీ విరూపం చెందింది. అతను యిక్కడ కొన్నాళ్లు వుండడానికి వచ్చాడు, కానీ హఠాత్తుగా మనసు మార్చుకొని వెళ్లి పోయాడు. బాబూ, అప్పటి నుండి నాకు కంటిమీద కునుకు లేదంటే నమ్ము. ఆ మనిషి నీవే అని నాకు అనిపిస్తున్నది మీ నాన్నేమో నన్ను కేకలు వేస్తున్నాడు. “నీకు మతి చెడింది, ముసలి పీనుగా. అతను మన అబ్బాయే అయితే ఆ విషయం మనతో చెప్పడంటావా ? మన అబ్బాయే అయితే, మరొకనిలా యెందుకు నటించాలి ? అలాంటి ముఖం వున్నందుకు యెవరైనా గర్వించాలి ?" ఇలా అంటూ మీ నాన్న నా మనసు మార్చడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు. కానీ, నా మాతృ హృదయానికి తెలుసు అతను నీవే! నీవే అతను అని మనసు ఘోషిస్తున్నది. ఆ మనిషి మన ఇంట్లో ప్రక్క మీద పడుకొని నిద్రపోయాడు. నేను అతని చలి కోటు దులపడానికి పెరట్లోకి తీసుకపోయాను. దాన్ని గుండెలకు హత్తుకొని యేడ్చాను. ఎందుకంటే అతను నీవే అని నాకు తెలుసు గనుక. బాబూ, యెగర్, భగవంతుని మీద ఆన, నాకు జాబు రాయి. ఏమి జరిగిందో నిజం చెప్పు. లేక, నాకు నిజంగా తల కాయ చెడిందా ?"
యెగర్ ద్రోమొవ్ యీ జాబు నాకు చూపించాడు. తన కథ చెప్తూ అతను కళ్ళ నీళ్ళు పెట్టుకున్నాడు. నేను అతనితో అన్నాను..
"నీవు మూర్ఖునివోయ్, వట్టి మూర్ఖునివి. మీ అమ్మకు జాబు రాసి క్షమాపణ కోరుకో. ఆమెను పిచ్చిదాన్ని చేయవద్దు. నీ ముఖం యెలా వున్నా ఆమెకు లెక్కలేదు. ఇప్పుడున్న ముఖంతో నిన్ను ఆమె యింకా యెక్కు వగా కూడా ప్రేమిస్తుంది."
ఆ దినమే అతను ఉత్తరం రాశాడు, "ప్రియమైన అమ్మా, నాన్నా నన్ను క్షమించండి. మిమ్మల్ని చూడడానికి వచ్చింది నేనే, మీ కొడుకునే..." అలా అతను నాలుగు పుటలు రాశాడు. తీరిక వుందే యింకా యిరవై పుటలురా సేవాడే.
కొన్ని రోజులు గడిచాక ఒకనాడు మేమిద్దరమూ ఒకచోట వుండగా, ఒక సైనికుడు పరుగెత్తుకుంటూ వచ్చి, "మీ కోసం యెవరో వచ్చారు. కెప్టెన్ ద్రోమొవ్," అని చెప్పాడు. ఆ సైనికుడు కెప్టెన్ ఎదుట సైనికుడు నుంచోవలసిన విధంగానే కచ్చితంగా నిలుచున్నాడు గానీ, అపురూపమైన శుభవార్త మోసుక వచ్చిన వింత కళ యేదో అతని ముఖంలో తాండవిస్తున్నది.
నేనూ, ద్రోమొవ్ కలిసి మా గదికి వెళ్ళాం. అతను కాస్త అస్తిమితంగా వున్నాడని నాకు అర్థమౌతూనే వుంది. అతను దగ్గుతూ, కేకరిస్తూ వున్నాడు. టాంకి సైనికుడయితే కావచ్చు గానీ, అతను కూడా మనిషే కదా అని నేను అనుకున్నా ను. అతను నాకంటే ముందు గదిలోకి వెళ్లాడు. అతని కంఠం నాకు "అమ్మా, నేనే " వినిపించింది.
ఒక ముసలి స్త్రీ అతన్ని రొమ్ముకు అంటగరచుకోవడం చూశాను. చుట్టూ కలయజూసినప్పుడు గదిలో మరొక స్త్రీ కనిపించించి, ప్రపంచంలో అందకత్తెలు చాలామందే వుంటారు. కానీ, యింత అందగత్తెను నేను యెప్పుడూ చూడలేదు.
అతను తల్లి కౌగిలినుండి విడిపించుకొని, ఆ యువతి వైపు తిరిగాడు. నేను ముందే చెప్పినట్లు ఆ సమయంలో అతను తన శరీర సౌష్టవం మూలంగా ప్రపంచాన్ని జయించడానికి అవతరించిన వీరాధి వీరునిలా కనిపించాడు. "కాత్యా! నీవెందుకు వచ్చావ్? నీవు కాచుకుంటానన్నది యీ మనిషి కోసం కాదు, మరొక మనిషి కోసం.”
ఇహ అక్కడ వుండడం నాకు మనస్కరించలేదు, నేను బయటికి వెళ్ళే లోపలే ఆమె మాటలు నాకు వినిపిం చాయి.
"యెగర్, నా జీవితమంతా నీతోనే కలిసివుంటాను నేను నిజంగా నిన్ను ప్రేమిస్తాను. నా సమస్త హృదయంతోనూ ప్రేమిస్తాను. నన్ను కాదనకు."
రష్యన్ వ్యక్తిత్వ మందే అదీ! ఒకరు సాదామనిషి లాగా కనిపించ వచ్చు. కానీ, కష్టసమయం వచ్చినపుడు ఆ మనిషికి అతిలోకమైన శక్తి వస్తుంది. అదే మానవ హృదయపు మహా సౌందర్యం.
