సహృదయ స్త్రీ (అనుబంధాల అల్లిక మిగతా భాగం)

.... అలా  రెండు నిమిషాలు వేచి చూసి మళ్ళీ తలుపు కొట్టాలి అనుకునేలోపు తలుపులు తీస్తున్న శభ్ధం వినపడింది. కొంచెం వెనుకకి జరిగాను. తలుపు తీసిన ఆమె  ఆమేనా .... సందేహం . ఆమె ననుకుంటాను ..  అన్న నిర్ధారణ ల మధ్య .. సరయు గారు  ! అన్నాను . ..నా గొంతు వినగానే  "వనజ గారు కదా" ... అన్నారు ఆమె. అబ్బ ఎంత బాగా గుర్తుపట్టారు . అనుకుంటూ "అవునండీ ! అన్నాను .

చాలా సంతోషం .. చెప్పాపెట్టకుండా వచ్చేస్తాను అని ఊరిస్తుంటే .. అలాగే అంటారు కాని ఇంత దూరం వస్తారా?  అనుకున్నాను . అన్నట్లుగానే వచ్చేసారు.  అంటూ చేయి పట్టుకుని లోపలకి తీసుకు వెళ్ళారు. కూర్చోండి .. అని నన్ను హాల్లో కూర్చోబెట్టి  బెడ్ రూం లోకి వెళ్లి ... " ఆమె భర్త గారితొ.. ఏమండీ .. వనజ గారు వచ్చేసారండీ " అంటూ సంతోషంగా చెప్పి వచ్చారు. మళ్ళీ వచ్చి నా ప్రక్కన కూర్చుని  ప్రయాణం బాగా జరిగిందా ... ఇబ్బంది పడ్డారా ? అంటూ కుశల ప్రశ్నలు వేసి .. ముందు బ్రష్ చేసుకుని స్నానం  చేసి రండి అంటూ ..  స్నానశాల చూపించారు. నేను బయటకి వచ్చేటప్పటికి  ఇంట్లో ఉన్న అందరూ నా ముందు ఉన్నారు ఒకోకరిని పరిచయం చేసారు. ఆమె భర్త గారు ని పరిచయం చేసినప్పుడు .ఆయనకి నమస్కారం చెప్పి ..సర్ .. ఆరోగ్యం బావుందా.. అని అడిగాను." పర్లేదమ్మా ! ఏదో ఆ భగవంతుని దయ " అన్నారు.

భగవంతుని  దయ ఏమోకాని  అక్క చాలా శ్రద్ద తీసుకుంటారు అయినా .. ఆయనకంత  బావుండటం లేదండీ! ఆయన బాగా చూసుకోవాలనే తాపత్రయంతో అక్క ఆరోగ్యం పాడవుతుంది . అయినా సరే .. పసి పాపని చూసుకుంటున్నట్లు చూసుకుంటున్నాం  అని చెప్పారు సరయు గారి చెల్లెలు నర్మద.తర్వాత సరయు గారి తమ్ముడు ,మరదలు,వారి పిల్లలి అందరిని పరిచయం చేసారు .  చిక్కని చక్కని వాసనలు వెదజల్లే వేడి వేడి కాఫీని అందించి నాతొ మాట్లాడుతూనే రెండు మూడు నాస్టాలు   ఉగ్గాని,పెసరట్టు,ఉప్మా తయారు చేసారు.  ఈ సమయం లో కావేరి గారు కూడా ఉండి బావుండేది అన్నాను . కావేరి సరయు గారి చిన్న చెల్లెలు. అవును .. మిమ్మల్ని చూసి చాలా సంతోష  పడేది   నంద్యాల కొంచెం దూరమే అయినా ఇప్పటికిప్పుడు రమ్మని పోన్ చేసినా వచ్చేస్తుంది పాపకి పరీక్షలు జరుగుతున్నాయి కదా ..  అందుకని రాలేదేమో ! అని అన్నారు సరయు గారు 

అలా  అందరి మధ్యన కూర్చుని టిఫిన్ చేస్తూ బోలేడన్నీ రేడియో కబుర్లు చెప్పుకున్నాం . మేమందరం ముక్త కంఠం తో బహిర్పరచే పేరు .. ఒకే ఒక ప్రయోక్త పేరు ని ..  ఆనందంగా ఉదహరించుకుని కాసేపు ఆయన గురించి ముచ్చటించుకున్నాం.

మరికొంతసేపు అనేక పాటలు గురించి చెప్పుకుంటూ ఇట్టే  సమయాన్ని గడిపేసాము. మీ అందరిని చూడాలని నా మనసు వేగిరపడింది. ఏ మాత్రం ఆలస్యం చేయకుండా వచ్చేసాను.  నేను విన్నవాటినన్నింటిని  ఇక్కడ ప్రత్యక్షంగా చూస్తున్నాను . మీ  ప్రేమైక కుటుంబం,  కుటుంబ సభ్యుల మధ్య అనుబంధం,ఒకరిపట్ల ఒకరు చూపే శ్రద్ద, అభిమానం నాకు నమ్మశక్యం కావడం లేదు . ఇంకా ఇలాంటి కుటుంబాలు ఉన్నాయా అని ఆశ్చర్యం వేస్తుంది.
అన్నాను .

అదంతా ఏ ఒక్కరి గొప్పతనం కాదు వనజ గారు . అందరూ ఒకరికొకరు సహకరించుకుంటాం. ఒక తల్లి బిడ్డలం కదా ! మాలో మాకు బేధాభిప్రాయాలు ఉన్నా .. ఒక పని చేయాలనుకుంటే అందరి అభిప్రాయం తీసుకున్న తర్వాతనే ఆ పని చేయడం మొదలు పెడతాము అని చెప్పారు. రక్తం పంచుకు పుట్టిన మాకు  ఏకాభిప్రాయం రావడం గొప్ప కాదు . ఈ ఇంటికి అల్లుళ్ళు అయిన వాళ్ళు, కోడళ్ళు  అయిన వాళ్ళు కూడా మాలో కలసి పోయారు. ఏనాడు వారిది ఒక మాట  మాది ఒక మాట అంటూ వేరేగా  ఉండదు. ఒకవేళ అలా చిన్న చిన్న మాట పట్టింపులు వచ్చినా వెంటనే సర్దుకు పోతారు .. అన్నారు .

అదంతా .. వదిన గారి మంచితనం అండీ ! కోడలినయి  వచ్చి 30 ఏళ్ళు దాటినా చిన్నమెత్తు మాట అనరు. భోజనం టైం  కి  మేడ  దిగి రావడమే ! పిల్లలని చూసుకోవడం తప్ప నాకు ఏమి బరువు భాద్యత లేవు . మా వారికి సరయిన ఉద్యోగం లేకపోయినా అంతా పెద్దక్కే .. చూసుకుంటారు  అని చెప్పారు. పెద్దక్క అంటే సరయు గారు అన్నమాట.
అమ్మ నాన్నలు ఇద్దరూ అనారోగ్యంతో మంచాన పడినా " సరయ" అక్కే అన్నీ చూసుకునేదమ్మా .. అని  సరయు గారి తమ్ముడు చెప్పారు. ఆయన కాకుండా సరయు గారి ఇంకో అన్నయ్య ఉన్నారు. ఆయన ఉద్యోగ రీత్యా వేరే వూరిలో ఉంటారు. వారి పిల్లలు ఇద్దరూ కూడా .. సరయత్తా .. అని కలవరిస్తారమ్మా ! అన్న కూతురికి ఒకరికి, నా కూతురికి ఒకరికి పెళ్లి కూడా జరిపించేసాము. అన్నీ అక్క చేతి మీదే జరగాలి. మా కుటుంబం అంతటికి అక్కే అమ్మ. జగదాంబ .. అంటూ ఆయన భక్తిగా చెప్పారు.

"నారాయణా మరీ ఎక్కువ జేసి చెప్పేస్తా ఉండావ్ ! ఊరుకో .. " అని సరయు గారు సిగ్గుపడుతుంటే  చూస్తున్న నాకు భలే ముచ్చట గా ఉంది .

సరయు గారు స్నానాని కి వెళ్ళినప్పుడు ...  ఆమెకి వినబడకుండా నర్మద గారు ఆమె గురించి చెప్పుకొచ్చారు. నాకు పెళ్లి అయిందండీ ! ఉమ్మడి కుటుంబమే ! అతనికి  నేను నచ్చలేదని గొడవ చేసేవారు.  పెల్లైయిన రెండేళ్ళకి రకరకాల కారణాలు చెప్పి నన్ను గెంటేసారు . మా అమ్మ నా జీవితం చూసి బాధ పడేది. ఇంత అమాయకంగా కనబడే దీనిని మళ్ళీ పెళ్లి చేస్తే ..  వచ్చే ఆతను ఎలాంటివాడో ఇంకోసారి జీవితం ఎలా ఉంటుందో .. అని దిగులు పడేది. అప్పటికి సరయు అక్కకి పెళ్లయి  ఐదారేళ్ళు అయింది. బావ గారికి ఈ ఊరిలోనే ఉద్యోగం. పేరుకి వేరే ఇల్లు ఉన్నా కాని ఎప్పుడు ఇక్కడే ఉండేవారు. అక్కకి పిల్లలు కలగలేదు. అమ్మ నాన్న నా గురించి దిగులు పడటం చూసి .. అమ్మ నాన్న ని ఒప్పించి బావగారిని ఒప్పించి బావ గారితో నాకు రెండో పెళ్లి చేయించింది. అప్పటి నుండి అందరం ఈ ఇంట్లోనే ఉంటున్నాం. మా రాతలు బాగోలేదు .. నాకు పిల్లలు పుట్టలేదు బావగారికి మాత్రం అనారోగ్యం చేసింది రెండు కిడ్నీలు పాడైపోయాయని చెప్పారు. సరయక్కే  బావ గారికి కిడ్నీని దానం చేసింది. అవసరమైనప్పుడు రక్తం ఇస్తుంది .  చెల్లెలుని  సవతి  చేసుకుంది. ఎవరిని ఒక్క మాట అనదు. ఎవరైనా అన్నా పట్టించుకోదు. అందరూ కావాలనుకుంటుంది. ఆర్ధికంగా చితికి పొతే కుటుంబాన్ని ఆదుకుంది. నా తరువాతి 
చెల్లెలికి తనే  పెళ్లి చేసింది.  అందుకే నాన్న గారు ఈ ఇల్లు స్థలం అంతా అక్కకే వ్రాసి ఇచ్చారు. ఇపుడు ఎవరైనా ఆమె ఉండమంటే ఉండాలి లేకపోతే  బయటకి వెళ్లిపోవాలి .  అని చెప్పింది

నేను ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ ఉండిపోయాను . సరయు గారు నాకు ఎంతో  ఉన్నతంగా కనబడ్డారు. ఎంతటి సహృదయత. ఎంత చెల్లెలు అయితే మాత్రం సవతిగా అంగీకరిస్తారా ?  పెళ్లి అయిపోయి ఒకరింటికి వెళ్ళిన ఆమెలా ఎవరైనా పుట్టింటిని ఆదుకుంటారా? తల్లిదండ్రులకి సేవ చేయగలరా !? అసలు ఆమె భర్త ఇవన్నీ ఎలా ఆమోదించారు ?

ఎవరి స్వార్ధం వాళ్ళు చూసుకునే టట్లు  ఉన్న ఈ రోజుల్లో   వీరందరి మధ్య ఈ బంధుత్వాలు, బంధాలు ఎంత అపురూపంగా పెనవేసుకు పోయి వున్నాయి   అని అబ్బురంగా అనిపించింది. ఆమె భర్త ఆమె మాట జవదాటకుండా ప్రతి విషయానికి అతని ఆమోదం తెలిపారు అంటే అతనిదెంత మంచి మనసు అనిపించింది. చాలా మందికి వారి భార్యభర్త ల బంధం  గురించి  అనేక పెడార్ధాలు తీసి ఉండవచ్చు. సరయు గారిది స్వార్ధం అని వ్యాఖ్యానించ వచ్చు కాని నాకు అక్కడ కుటుంబ సభ్యుల అందరి మధ్య  ఉన్న అవగాహనే కనబడింది. ఒకరి పట్ల మరొకరికి ఉండే ఈర్ష్యా ద్వేషాలు స్థానే అనుబంధాల అల్లికే కనబడింది. ఒకరినికరు గౌరవించుకోవడం కన్నా కూడా అర్ధం చేసుకుంటున్న తీరే ఎక్కువ కనబడింది. బహుభార్యతత్వం, సంతానలేమి,ఆర్ధిక అవసరాలు అనేవి బాహ్యంగా కనబడే విషయాలు కాని .. ఒక చూరు  క్రింద ఇంత మంది మనుషుల మధ్య పెనవేసుకున్న అనుబంధం అన్నదే  వారిని అలా కలిపి ఉంచింది. ఆ కుటుంబాన్ని ఏకతాటిపై ఉంచిన సరయు గారి గొప్పదనం ని ఆమె పట్ల నాకు కల్గిన భావనని నేను ఇక్కడ  వ్యక్తీకరించడానికి అక్షరాలూ సహకరించడం లేదు. అది మాటలకందని ఒ.గొప్ప  భావం. ఆమెని గురించి వేరొకరి నోట విని ఆమెని చూడాలన్న ఆసక్తితో నేను ఆ ఇంటికి చేరుకున్నాను. నేను విన్నదానికన్నా ఎక్కువ చూసాను, నా మనసుకి చాలా తృప్తి కల్గింది. ఆమెకి పాదాభివందనం చేసాను. వారి ఆత్మీయత, ఆదరాభిమానం మనుషుల పట్ల వారికి ఉన్న నమ్మకం చాలా చాలా బాగా అనిపించాయి

కారణాలేవి లేకుండానే   చీటికి మాటికి తగవు పడి విడిపోయే భార్యాభర్తలు,  ఆస్తులన్నీ చేజేక్కిన్చుకుని తల్లిదండ్రులని నిర్లక్ష్యం చేసిన బిడ్డలు, సోదరీ సోదరులని ఎలాంటి ఆపదలోను ఆదుకొని ధన పిశాచాలని, భర్తని అనుమానంగా కాల్చుకు తినే భార్యలని చూస్తూ ఉండే కాలంలో ఓ .. విభిన్నమైన వ్యక్తిని చూసాను. ఆమె ఒక్కరి గురించే ఆ ఇంటివారందరూ అలా ఉండటం సాధ్య పడిందేమో కూడా ! మళ్ళీ ఇంకొన్ని సార్లు కలసినప్పుడు  మిగిలిన కుటుంబ సభ్యులు, మేనకోడళ్ళు  అందరిని చూసాను . అందరూ ఆమెని మనఃస్పూర్తిగా ప్రేమించే వారే నని తెలిసింది .

నేను ఒంటరిగా వెళ్లి  వారిని అలా  కలసి వచ్చాను. తర్వాత కొద్దికాలానికే సరయు గారి భర్త కి అనేకసార్లు డయాలసిస్ చేయాల్సి రావడం మద్రాస్ విజయ హాస్పిటల్ కి త్రిప్పడం, అక్కడ నుండి మళ్ళీ హైదరాబాద్ కి ట్రీట్మెంట్ కి రావడం అన్నీ సరయు గారు ఒంటరిగానే చూసుకున్నారు.  బోలెడంత డబ్బు, విపరీతమైన  శ్రమ, అనారోగ్యాలు మధ్య ఆమె భర్తని బ్రతికించుకోవాలని ఎన్ని ప్రయత్నాలు చేసినా అన్నీ నిష్ప్రయోజనమే అయ్యాయి. ఆ సమయాన నేను వారింటికి వెళ్లి ఓదార్చి రావాల్సింది. కానీ వెళ్ళలేకపోయాను అప్పుడప్పుడు పోన్ లో మాట్లాడుతూనే ఉంటాను

రోడ్డు విస్తరణ లో భాగంగా వారు నివాసం ఉంటున్న ఇల్లు కూడా రోడ్డు కి వదలాల్సి వచ్చినా ఆమె చాలా హుందాగా ఆవిషయాన్ని స్వీకరించారు. ఎవరికీ ఏది ప్రాప్తమో  అంతే  ప్రాప్తం వనజ గారు .. ఇక్కడ నుండి వెళ్ళిపోయి ఇంకో స్థలంలో ఇల్లు కట్టుకోవాలి అన్నారు. మేనకోడళ్ళు అందరికి పెళ్ళిళ్ళు అయిపోయాయి. వారందరూ  పిల్లా పాపలతో హాయిగా ఉన్నారు . వారికి పురుళ్ళు పుణ్యాలు అన్నీ ఆమె చేసారు . ఇప్పుడు ఉన్న కాస్త డబ్బుని ఇల్లు కట్టుకోవడానికి వెచ్చించి చేతిలో డబ్బు లేకుండా చేసుకోవద్దు. ఏదైనా అనారోగ్యం వస్తే బోలెడు డబ్బు కావాల్సి వస్తుంది. పిల్లలు మనవాళ్ళు అయినా వారికి వచ్చిన వాళ్ళు మనవాళ్ళు అవరేమో... ఆలోచించండి అని సలహా ఇచ్చాను . అంతే నంటారా ...   మీరు చెప్పిన  మాట  గురించి అంతా కలసి ఆలోచిస్తాం .అని ఆమె అన్నారంటే ..
ఆమె గురించి మన అభిప్రాయమే మార్చుకోవాలి తప్ప ఆమెలో ఏ  మార్పు ఉండదు అని నాకు అర్ధమయింది
 US  వెళ్లేముందు మా బాబుని కూడా తీసుకు వెళ్లాను ఆమె ఆశీర్వాదం కోసం.

కుటుంబం అంటే మనలో చాలా మందికి మనం మాత్రం ఉండే ఇల్లు అని అనుకుంటాం. ఇలా అన్నదమ్ములు,అక్క చెల్లెళ్ళు, వాళ్ళ పిల్లలు కూడా అందరూ అరమరికలు లేకుండా కలసి ఉండే కుటుంబం సరయు గారి కుటుంబం. ఆ కుటుంబం మధ్య ఉన్న అనుబంధాల అల్లిక చాలా ప్రత్యేకం అనిపిస్తూ ఉంటుంది.

ఇలా అప్పుడ ప్పుడూ  నా మనసుకి నచ్చిన పనులు చేస్తూ ఉంటానండీ! ఇలా నేను కలవాల్సిన వారి లిస్టు చాలా ఉంది. కలిసిన వారి లిస్టు చాలా ఉంది . ఇలా . మీ  అందరితో పంచుకోవాలి అనిపిస్తుంది.

పెళ్ళిలో ఏముంది ? కుటుంబం అంటే ఏమిటి ? తినడం, త్రాగడం ,పడుకోవడం ఇదేగా జీవితం అనుకుంటే మాత్రం పొరబాటు. మనకంటూ ..ఓ ..నలుగురు లేకపోయాక ఎన్ని ఉండి  ఏం  ప్రయోజనం !?
కష్టమైనా -సుఖమైనా పంచుకునే మనసు ఉండాలి, మనిషి ఉండాలి.

నా ఎరుకలో "సరయు " గారు .. ఓ  అసాధారణ వ్యక్తిత్వం అనేకంటే సహృదయ స్త్రీ !  అక్కా మీకు వందనం ...
ప్రేమతో ... అభిమానం తో  ఈ పోస్ట్ ...  వనజ

" కంటేనే అమ్మ అని అంటే ఎలా !" అనే పాట  ఆమె కోసం ...