"పెన్నేటి పాట"

నాకు ఎంతొ పరిచయం ఉన్న "పెన్నమ్మ" రంగని పాదాల చెంత.... పరవళ్ళు త్రొక్కుతూ...

ఓ..పది పన్నెండేళ్ళ పాటు పెన్నమ్మ ప్రక్కన నివశించి ఆ పైర గాలులని,ఆప్పుడప్పు వినిపించే వరద ఉదృతి ని జవిజూచిన అనుభవం నాకుంది.

నేను పెళ్లికూతురిగా నా భర్త వెంట పెన్నని దాటి కొంచెం ముందుకెళ్ళి రైలు దిగాను మళ్ళీ వెనక్కి వచ్చి పెన్నమ్మ ప్రక్కనే నా వైవాహిక జీవితం మొదలెట్టాను.

పెన్న లోని తెల్లని మెత్తని ఇసుక నాకు చాలా అబ్బురంగా తోచేది.

ఎందుకంటే ఇక్కడ కృష్ణ లో ఇసుక గండ్ర ఇసుక కొంచెం గోధుమ వర్ణంలో ఉంటుంది. ఆ గరుకు తాలూకు గండ్ర తనం గుప్పిట లో నుండి జారిపోతుంది.కానీ పెన్న లోని ఇసుక మెత్తగా తెల్లగా చల్లగా ఉంటుంది. మా బీడు భూముల్లో నుంచి పెన్న వొడ్డు కి అలా వ్యాహాళికి వెళ్ళినప్పుడు ఈ ఒడ్డు నుండి ఆ ఒడ్డు వరకు కనిపించే ఏటి దృశ్యం ఒక్క పాయ అయినా ప్రవహించక ఎడారి బయలు అనిపించే దృశ్యాలు ఎన్నో వందల సార్లు చూసిన అనుభవం. ఈ పెన్న ఎప్పుడు పరవళ్ళు త్రోక్కడం చూడగలం? అనుకోకుండా వచ్చే వరదల్లో తప్ప..అనుకునే వాళ్ళం. వరద వచ్చి తగ్గిపోయాక చూస్తే.. అర ఎకరం దాక నదిలో కలిసిన వైనం ని చూసి యేరు మింగేసింది అనుకునేవారం.

సారవంతమైన భూములు లలో నీటి జాడ లేక బీడు నేలలో.. ఏ ఆకు కూరలో పండించుకుని పొట్ట బోసుకునే చిన్న కమత గాళ్ళు, వందల అడుగుల లోతులకు బోర్లు వేసి ఆ నీటి తో సేద్యం చేసే రైతులు ..ఆ రైతుల కుటుంబం లో ఒక కుటుంబం మాది.

పెన్న తీరాన రైతన్నల కడగండ్లు చూసినప్పు డల్లా నాకు పెన్నేటి పాట గుర్తుకు వచ్చేది. నెల్లూరు నుండి వెలువడే జమీన్-రైతు లో నేను మొట్ట మొదటిసారిగా "పెన్నేటి పాట " గురించి చదివాను.

అప్పుడు విద్వాన్ విశ్వం గారు మరణించిన సమయంలో పరిచయం చేస్తూ పెన్నేటి పాట గురించి ఉదాహరించి నట్లు జ్ఞాపకం.

ఇప్పుడు విద్వాన్ విశ్వం ..గారి గురించి మన బ్లాగ్ లోకంలోనూ, విరివిగా పత్రికల్లో ను సమీక్షలు చూస్తున్నాము.

వారి గురించిన సమగ్ర విశ్లేషణ లో.. ఒక గ్రంధం ని కూడా తీసుకుని వచ్చారు. సాహితీవిరూపాక్షుడు విద్వాన్ విశ్వం పేరిట రచయితలు డాక్టర్ నాగసూరి వేణుగోపాల్, కోడీహళ్లి మురళీమోహన్‌లు సంయుక్తంగా సేకరించి సంకలనం చేసిన పుస్తకమిది.

వారి గురించి సమగ్రంగా నాకు తెలియక ముందు నేను ఒకసారి "పెన్నేటి పాట " గురించి ఆకాశవాణి విజయవాడ కేంద్రం ప్రసారం చేసిన "శత వసంత సాహితీ మంజీరాలు " కార్యక్రమం లో విన్నాను.

"పెన్నేటి పాట" గురించి ఆ కార్యక్రమంలో పరిచయం చేసింది.."భూమన్" గారు అని గుర్తు.

"రాయలసీమలో కరువు పిలిస్తే పలుకుతుంది ,అనంతపురం జిల్లాలో పిలవకుండానే పలుకుతుంది" అని విద్వాన్ విశ్వం గారు అనేవారట.

పన్నెండేళ్ళ క్రితం " పెన్నేటి పాట" వినడం తోనే ఒళ్ళు పులకరించింది. సమకాలీన పరిస్థితులని సాహిత్యం లో జొప్పించి రచనలు చేయడం ఆ రచనలు చదివి పాఠకులు ని ఆలోచించజేసి చైతన్యంగా ఉన్చాలనుకోవడమే సాహిత్యం యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యం అని నేను నమ్మడం వల్లనేమో.. "పెన్నేటి పాట " నాకు చాలా బాగా నచ్చింది.

ఎందుకంటే 1953 ప్రాంతంలో రాయలసీమ ప్రజా జీవనం పై కరాల నృత్యం చేసిన కరువు రక్కసిని కల్లు కట్టినట్లు చూపిన కరుణ రసాత్మక కావ్యం "పెన్నేటి పాట"

పెన్నేటి గట్టున జీవించే గ్రామీణుల బాధామయ గాధలు ఈ కావ్యంలో .కఠోర జీవిత వాస్తవాలు "పెన్నేటి పాట"లో కనబడతాయి.

"పెన్నేటి పాట" పద్య గేయ రూపాల సమ్మిశ్రితమైన ప్రజా కావ్యం . ఇది అయిదు సర్గలుగా విభజించబడింది.

ఆచార్య గంగప్ప గారు రాసిన పీఠికలో "ఈ కావ్యం లో ఉన్నది ఏ ఒక్కరి కథ కాదు.రాయలసీమ వాసుల అందరి కథ. రంగడు,రంగమ్మల జీవచాయలు రాయలసీమ వాసుల జీవితాలకి ప్రతీకలు. విద్వాన్ విశ్వం గారి పెన్నేటి పాట "రాయలసీమ కన్నీటి పాట,విశ్వం గారి నేమ్మదిలోని మాట.విశ్వం గారి కైత కమ్మని యూట" అని పలికిన పలుకులు ప్రత్యక్షర సత్యాలు...అని చెప్పారు.

ఇక రాళ్ళ పల్లి వారు అయితే ఇలా అన్నారు. నా మిత్రులు విద్వాన్ విశ్వం గారు సీమ సీమ దైన్యం వల్ల కల్గినట్టి నిర్వేదం వల్లనే "పెన్నేటి పాట గా పరిణమించినది.విశ్వం గారిది మానవ హృదయం.ఊహ కన్నా.భావన కన్నా అనుభవమే మూలాదారముగా వెడలిన పరవశ రచన "పెన్నేటి పాట" అని వ్రాయడం జరిగింది.

"పెన్నేటి పాట' కావ్య నేపధ్యం రాయల సీమ. ఒకనాడు రాయల సీమ సర్వ సంపదలతో విలసిల్లినది.సకల కళతో వర్ధిల్లింది. వీధులలో రత్నాలు రాసులు పోసి అమ్మేవాళ్ళు అని చెబుతారు చరిత్ర కారులు. అలాంటి వైభవ భూమి అనావృష్టి వల్ల సంపదలు నశించాయి కళలు కళ తప్పాయి. పైరు పచ్చదనాలతో ప్రకాశించాల్సిన పొలాలన్నీ రాళ్ళు రాప్పలుతో నిండి పోయాయి.కరువు రక్కసి నృత్యం చేసింది.ప్రజల జీవితాలు దుర్భరం అయ్యాయి.కాదు దయనీయంగా ఉన్నాయి. ఈ విషయాన్ని గుర్తించిన మానవతావాది విశ్వం గారి హృదయం ద్రవీ భవించింది. కలం పట్టారు. సీమ ప్రజల నిజాయితీని,నిండు మనసుని,దండి తన్నాన్ని వర్ణించి అక్కడి వాతావరణం ని,పరిస్థితులని,భాషని కావ్య రూపంలో సాక్షాత్కరింప జేసారు.

రాయలసీమ పూర్వ వైభవం గతం.

కాని నేటి పరిస్థితి..దుస్థితి..కళ్ళముందు కనిపించే నిజం.

ఇప్పటి పెన్నలో నీటి హోరు జోరు రెండు లేవు. ఎక్కడ చూసినా ఇసుక మేటలు వేసి ఉంది.

చెమటలు కాలువ గట్టే టట్లు పారలతో త్రవ్వి త్రవ్వి తీసినా నీటి చుక్క కనబడని దుస్థితి.

కుండపోత వర్షాలు కురిస్తే వచ్చిన నీరంతా.. ఎండి ఎండి పోయిన ఇసుక లోకి ఇంకిపోతుంది. పెన్నా గట్టుకు సమీపం లో ఉన్న ప్రాంతంలో చిన్ని గాని ఉరితీత,సీతి గాని కారాగార వాసం,ఎంకి వైధవ్యం,ఎరుకలసాని శారీరక బాధ ,చలమన్న పాట్లు అక్కడ అడుగు వేసి అడుగు తీస్తే గుండెల్ని బద్దలు చేసే సంఘటనలు ని గుర్తుకు తెస్తాయని కవి వర్ణిస్తారు.

ఎన్నో ప్రాణులని మింగినా పెన్న నీరు కమ్మగా ఉంటుంది పెన్న నీటిని దోసిలి పట్టి ఒక్క సార్టి నోటిలో పోసుకుని పుక్కిలిస్తే చాలు జన్మకు సార్ధకత ఏర్పడుతుంది స్వచ్చత ప్రాప్తిస్తుంది .పెన్నా నీరు గగుర్పాటు కలిగిస్తుంది.మోసాలని తొలగిస్తుంది ఖండిత వాడిని చేస్తుంది కండలేక ఎండిపోయి బెండుగా మారిన నిజాయితీ ధర్మ దీక్షల్ని పండిస్తుంది ..అని పెన్న గొప్పదనాన్ని వర్ణించిన కవి..

అంతా మంచి పెన్న ఎందుకు ఎండిపోయింది ? ఇంతమందిని కన్నతల్లిలా కాపాడే పెన్న ఎందుకు ఎండిపోయింది?వంటలతో చింతించి ఆరి పోయిందో ,తన సంతతి కోసం మికిలి చింతించి మికిలి దుఖించడం వల్ల పెన్న నీరు ఇంకిపోయిందో అర్ధం కావడం లేదు.

పెన్నా నది నుంచి ప్రవహించే కాలువల్లోని ప్రతి నీటి బొట్టులోను రాయలసీమ రైతుల నెత్తుటి ఛాయలు ప్రతిబింబించి విషాదం కల్గిస్తాయి.
రైతులు రెక్కలు ముక్కలు చేసుకున్నా తగిన ఫలితాన్ని పొందలేక పోతున్నారనే కఠోర సత్యాన్ని మనం విస్మరించకూడదు.

నేటికి అదే పరిస్థితులు. అదే పెన్న తీరు.

విద్వాన్ విశ్వం రాయలసీమ కరువు రక్కసి ప్రతాపానికి గురైన తీరును ,పెన్నా నది ఎండి పోయిన రీతిని "పెన్నేటి పాట"ను కోటి గొంతుకల కిన్నెర మీటుకుంటూ,కోటి గుండెల కంజరి కొట్టు కుంటూ హృదయాన్ని ద్రవింపజేసేరీతిలో వినిపించారు.
(కిన్నెర అంటే వీణ లాంటి వాద్యం,కంజరి అంటే డప్పులాంటి వాద్యం )

సాహితీ విరూపాక్షుడు విద్వాన్ విశ్వం .."పెన్నేటి పాట " ని తప్పక చదివి తీరాల్సిందే.!
.
విద్వాన్ విశ్వం గారి రచనలు ఒకనాడు,విరికన్నె ,పాపం,రాతలు-గీతాలు,పెన్నేటి పాట, నా హృదయం వంటి లఘు కావ్యాలు రచించారు.కాదంబరి ,కిరాతార్జునీయం,దశకుమార చరిత్ర ,మేఘ సందేశం మొదలైన రచనలని సంస్కృతం నుంచి తెలుగులోకి అనువదించారు.అలాగే గోర్కి,చెహోవ్,తుర్గిన్స్ లాంటి ప్రపంచ ప్రసిద్ద పొందిన రచయితల కదలని తెలుగులోకి అనువదించారు.

స్పష్టమైన రాజకీయ సామాజిక అవగాహన ఉన్న విద్వాన్ విశ్వం వివిధ పత్రికలో సంపాదకులుగా ఉంటూ
"అవి-ఇవి" , "తెలుపు-నలుపు" "మాణిక్యవీణ"వంటి శీర్షికలని నిర్వహించారు.

ఆ సాహితీ విరూపాక్షుడిని అద్దంలో కొంచెమైనా చూపించే సాహసం చేయడం కూడా చాలా ఇష్టంగా తోచింది.

ఉబుసుపోక కబుర్లు చెప్పుకునే వాళ్ళు ,కాలక్షేపం కోసం సినిమాలకి వెళ్ళే వారు..అందులో కొంత సమయాన్ని ,కొంత ధనాన్ని వెచ్చించి "పెన్నేటి పాట" లాంటి గేయకావ్యాన్ని కొని చదవడం వల్ల సాహిత్యంలో ..సృజించిన వాస్తవ పరిస్థితులని సాహిత్య ప్రయోజనాన్ని అర్ధం చేసుకోగల్గుతారు అని అనుకుంటాను.

పెన్నా ప్రక్కనే ఎప్పుడు ప్రయాణం చేస్తున్నా అక్కడి పరిస్థితులు చూసినా నాకు "పెన్నేటి పాట" గుర్తుకు వస్తూ ఉంటుంది. ఎందుకంటే అంత హృదయవిదారక కరుణ రసాత్మక కావ్యం .."పెన్నేటి పాట "

ఇక "పెన్నేటి పాట" లో విద్వాన్ విశ్వం గారు వర్ణించినట్లు కాకపోయినా మనోహరంగా ఉండే నేను చూసిన పెన్నమ్మ నిండు పరవళ్ళని చూడాలంటే కడప జిల్లాలో చెన్నూరు దగ్గర చూడాలి. రెండు కొండల నడుమ ఒదిగి ప్రవహించే సోమశిల ని చూడటానికి రెండు కళ్ళు చాలవు. జొన్నవాడ కామాక్షి తాయి పాదాలను తడుపుతూ రంగ నాయకుడికి తన గల గలతో నిత్యం సేవిస్తూ.. ముందుకు కదులుతూ ఊటుకూరు వద్ద సాగరుని ఒడిలో కలుస్తుంది.

పెన్నమ్మతో ఉన్న అనుబంధం,"పెన్నేటి పాట " కావ్యం పట్ల ఉన్న ఆసక్తి,సాహితీ విరూపాక్షుడు విద్వాన్ విశ్వం గారి సమగ్ర పరిచయ గ్రంధం గురించి పరిచయాలు చూడటం వల్ల ఈ విషయం ని ఇక్కడ పంచుకునే విధంగా ప్రేరేపించింది.
నేను "పెన్నేటిపాట" గురించి పైన ఉదహరించిన భాగాలు..ఆచార్య నాగార్జున యూనివెర్సిటీ డిగ్రీ విద్యార్ధుల పాఠ్య భాగంలో నుండి సేకరించడం జరిగింది.
తప్పక "పెన్నేటి పాట" ని విద్వాన్ విశ్వం గారి గురించి "సాహితీ విరూపాక్షుడు" తప్పక చదవండి.